Verslag Battlefieldtour Normandie 2006

Dag 2 Amerikaanse sector
Vanuit Bayeux vertrok onze bus richting Arromanches. Op deze route is goed het beroemde heggenlandschap van Normandie te zien. Infanterie en tanks hadden het nogal moeilijk met deze natuurlijke versperringen. Het is moeilijk voor de stellen, dat de gehele bevoorrading plaats vond over dit soort wegen, waar over ook de troepen moesten oprukken.
In Arromanches bezoeken we het museum, dat geheel gewijd is aan de kunstmatige haven, welke zich voor Arromanches bevond. Het was een compleet functionerende haven, ter grootte van de haven van de Engelse stad Dover en werd in enkele dagen neergezet met behulp van sloopschepen,  caissons, aanlegsteigers en op- en afritten. De caissons zijn nog goed te zien. Echter het is nu vloed, dus we zien slechts een gedeelte. In het museum wordt een van de logistieke wonderen van de Geallieerden middels maquettes en multimedia presentaties uitgelegd. Daarnaast zien we in het museum uniformen van de diverse landen die aan de landing in Normandie deelnamen. Ook de Nederlandse Irene Brigade is te zien, hoewel deze pas veel later dan D-Day aan land kwam.

Vanuit Arromanches vervolgen we de rit langs de kust naar het westen richting de batterij van Longues-sur-Mere. Deze Duitse kustbatterij is nog redelijk intact. Hier is ook een Duitse waarnemingsbunker te zien. Deze bunker zien we ook terug in de film "The Longest Day".

Na een bezoek aan de Amerikaanse begraafplaats St. Laurent, boven op de hoge kust van Omaha, en een tocht over de lage kustweg van Omaha met de stranduitgangen begrijpen we dat dit gebied ook wel Bloody Omaha beach wordt genoemd, vanwege de duizenden Amerikaanse slachtoffers die op dit strand vielen. De verliezen waren zo groot, dat de aanval bijna werd afgeblazen.
In het dorpje St. Laurent bevindt zich de grote en indrukwekkende Amerikaanse begraafplaats. Hier liggen ca. 9000 Amerikanen begraven. Dit is ca. 40% van de oorspronkelijke aantal graven: ongeveer 60% van de stoffelijke resten is teruggehaald naar Amerika.
Aan de zeezijde van de begraafplaats is een oriëntatietafel geplaatst met goed uitzicht op de stranden.
Ook bezoeken we een Widerstandsnest, alwaar wij lunchen met een Frans stokbroodje. Een Widerstandsnest is een klein soort bunker, dat de stranden en toegangswegen bestrijkt en omgeven door loopgraven met prikkeldraad en klein kaliber wapens. Van hieruit is goed de strategische positie te zijn en de vrijwel hopeloze situatie van de Amerikaanse infanterie soldaat.

 
Uitzicht vanaf Widerstandsnest 1944-2006

Echter Omaha Beach wordt toch veroverd, wel met enorme verliezen.

Na een korte rit arriveren bij het zeer beroemde Pointe du Hoc. Hierover zijn veel verhalen bekend, die veelal op mythen zijn gebaseerd. Het ware verhaal is, dat de Amerikaanse Rangers de rotspunt via de steile wanden hebben beklommen en veroverd. Op deze rotspunt bevond oorspronkelijk een geschutsopstelling, die de aanvalsstranden Utah en Omaha bestreek. De rotspunt is zeer intensief gebombardeerd.
Door de hevige bombardementen besloot de Duitsers op den duur het geschut verder land inwaarts te verplaatsen. Gevolg was dat tijdens de beklimming en bestorming weinig slachtoffers aan Amerikaanse zijde te betreuren waren, later des te meer, toen de Rangers werden aangevallen door de Duitse divisie die ook de aanval op Omaha bijna deed mislukken.

Vanaf Pointe du Hoc vertrekt de bus via Carentan richting Utah Beach. Onderweg stoppen we kort in St.-Marie-du-Mont. In deze plaats lag het verzamelpunt van de 101ste Airborne divisie. Ook zijn hier enkele foto’s gemaakt. We vervolgen daarna naar Utah Beach, het tweede Amerikaanse strand. Dit strand was beter toegankelijk dan Omaha Beach en werd nauwelijks door de Duitsers verdedigd.

Vanuit Utah Beach komen we aan in St.-Mere-Eglise, beroemd om John Steele, nog steeds als pop hangend aan de kerktoren. We rijden echter snel door naar het werkelijke strijdgebied op enkele kilometers van het stadje. Dit gebied staat bekend als La Fiere. Het is het landingsgebied van de 82nd Airborne. Dit gebied stond deels onder water waardoor vele para’s bij de landing verdronken. Echter de discipline van deze elite soldaten zorgde er toch voor dat hun missie slaagde. La Fière is een strategisch punt de omgeving is redelijk te overzien en kan door geschut goed bestreken kan worden. Ter herinnering is in dit gebied, een standbeeld van Iron Mike geplaatst. Symbool voor de Amerikaanse Para.

Vanuit hier rijden we terug naar St.-Mere-Eglise, waar we het Airborne Museum, de kerk en het marktplein bezoeken.

Via een bezoek aan de Duitse begraafplaats La Cambe, waar ook Michael Wittmann rust, rijden we terug naar Bayeux.

Dag 3 De Brits/Canadese Sector
Na een goed ontbijt vertrekt de bus richting Benouville. Eerst wordt nog Merville aangedaan. Deze batterij wordt aangevallen en veroverd door Britse paratroepen van de 6de Airborne Divisie. Ze verzuimen echter het geschut volledig uit schakelen, waardoor de Duitsers het later weer kunnen gebruiken.
Niettemin een huzarenstukje van de Britten.

Na een rondrit langs de begrenzing van het airborne bruggehoofd, rijden we vervolgens dwars door het droppings gebied van de 6e AB-divisie naar de Britse begraafplaats te Ranville. De kerk daarnaast, was tevens verzamelpunt van de troepen.

 
Pegasus Bridge

Deze begraafplaats licht nabij het beroemde Pegasus Bridge. Deze brug werd veroverd door drie gliders onder leiding van de Brit Majoor John Howard. Hij verraste daarmee het kleine Duitse garnizoen volledig en slaagde erin de twee bruggen te veroveren. Ter herinnering hieraan is een interessant museum opgericht met een replica van Horsa Glider zoals door de Britten gebruikt tijdens deze actie.

Na een heerlijke lunch bij Cafe Gondree rijden we verder naar de Britse en Canadese aanvals stranden. We rijden zo dicht mogelijk langs de kust.
De stranden dragen de codenamen Gold, Juno en Sword.
Op Sword beach ondervonden de Britten weinig tegenstand, maar stuitten later op grote problemen bij Caen.

by Foto M. van Esch, klik voor vergroting

Daarna rijden we verder naar Juno Beach. Op dit strand landden de Canadezen. Ondanks de sterke Duitse verdediging wisten ook zijn aan land te komen. Op Juno Beach bezoeken we het Canadese museum, dat tevens een promotie van Canada is.
Op Gold beach landde de Britse 50e divisie die tot taak hadden de zuidelijk van Arromanche een bruggenhoofd te vormen zodat de bouw van de prefab haven mogelijk werd. De stad Bayeux werd pas de 2e dag ingenomen.
Via Arromanches rijden we vervolgens terug naar Bayeux, waar een bezoek aan de stad, de kathedraal en de tappiserie ter keuze stond.

Dag 4. De Duitse Sector

Na een bezoek aan het geweldige museum ”Memorial de la Paix” te Caen vervolgen we op dag vier een zeer interessant en minder bekend onderdeel van de Slag om Normandie. In Tourville brengen we een bezoek aan het monument van de 15e Schotse divisie, deze divisie werd ingezet om de cote 112 in te nemen.

by Foto M. van Esch, klik voor vergroting

De Britten noemen dit de slag aan de Odon. Na de landing in Normandie ondervinden Britse en Canadese eenheden  veel tegenstand van daar aanwezige twee Duitse divisies. De Britten en Canadezen slagen er niet in de stad Caen met de hoge gronden, Cote 112, zuidelijk daarvan in te nemen. Ondanks de inzet van vele divisies blijft Caen en de cote 112 tot zes weken na D-day Duits. Er is zelfs overwogen de Britse 1ste Airborne Divisie af te werpen op de strategische top. Inzet van Canadese divisies vanaf de oostzijde van Caen (operatie Goodwood) dwongen de Duitsers tenslotte om hun Calvarieberg op te geven.
Via de weg Caen Falaise bereiken we de Poolse verzamel begraafplaats van Frankrijk. Hier liggen feitelijk de echte verliezers van de oorlog. De Polen namen in groten getale deel aan de Tweede Wereldoorlog en oogsten waardering door hun harde en gedreven inzet. De inbreng was veel groter dan de inbreng van andere landen zoals b.v. Frankrijk. Toch viel Polen na de Tweede Wereldoorlog in handen van de Russen. waardoor de veteranen in hun eigen land niet meer echt welkom waren. Pas vijftig jaar na dato was pas echte vrijheid voor hen mogelijk. Zelden krijgen de veteranen de aandacht in de geschiedenis boeken die ze verdienen.

Na ons bezoek rijden we verder richting Falaise. De grote omsingeling van de twee Duitse legers is naar deze plaats genoemd. Na de doorbraak van het 3e leger van Patton bij Avranche werd de omsingeling met een omtrekkende beweging ingezet en werd Argentan vanuit het zuiden bereikt. Canadeze, Polen en Britten trachtten gelijktijdig vanuit Faliase de omsingeling tot stand te brengen. Op 20 aug. is de afsluiting van de Falaise Pocket een feit. We bezoeken de laatste openingen in de omsingeling waarlangs de Duitsers trachten te ontsnappen. Zoals de twee bruggetjes achter de kerk van St.Lambert sur Dives en een doorwaadbare plaats in de Dives nabij Moisy,
bekend als “De Corridor van de Dood” . Van de 15 Duitse divisies of resten daarvan wisten toch nog 50.000 Duitsers te ontsnappen. De Polen haden de strategische Mont Ormel gelegen in de vallei van de Dives, die de vlucht route vormde veroverd en konden van deze hoogte de vallei onder vuur nemen. Duitse troepen hebben verwoed geprobeerd de strategische heuvel te heroveren, maar dat wisten de Polen af te slaan. Het bezoek aan deze sector aangevuld met de teksten van de gidsen heeft diepe indruk gemaakt op de deelnemers van de tour.

by Foto M. van Esch, klik voor vergroting

Vanuit hier rijden we terug naar Bayeux.

Dag 5.

Alweer de laatste dag. Tijdens de terugreis volgt de nabeschouwing. Hierin aandacht voor de Britse strategie t.o.v. de Amerikaanse. Vooral de Britse omzichtige tradities steken sterk af bij de Amerikaanse besluitvorming.  Door strategisch falen konden 50.000 Duitsers ontsnappen. Duitse SS Pantser divisies, die ook ontsnapten, wisten later doorslaggevend te zijn tijdens Market Garden. Of het verband causaal is, is natuurlijk niet vast te stellen, maar zeker is dat deze divisies alerter konden reageren dan de Britten hadden verwacht. Het wordt ons duidelijk dat de echte slachtoffers de mannen te velde zijn, terwijl op hoog niveau zoveel fouten worden gemaakt die onder het tapijt worden geveegd.
Ook de gang van zaken rond de aanslag op Hitler op 20 juli krijgt nabeschouwend de nodige aandacht i.v.m de opstandige cel te Parijs onder generaal von Stülpnagel die de nodige invloed heeft gehad op de strijd in Normandië.

Al met al een zeer interessante en leuke, leerzame excursie. Een aanrader !

Peter Krans
Met dank aan Jacques Haegens en Mark van Esch