Hebt U, net als zoveel andere mensen in de hele wereld, behoefte aan hoop en moed omdat de coronacrisis langer duurt dan verwacht? Dan is het een goed idee om het artikel van ‘De puzzel die Nederland hoop gaf’ te lezen in deze Terugblik. Dat artikel vertelt ons het verhaal van een puzzel waar honden op te zien zijn. In de hem kenmerkende soepele stijl legt de auteur uit dat die honden symbool stonden voor de diverse leiders in die periode, onder wie Winston Churchill.
Deze Terugblik opent met een wel heel bijzonder verhaal. Een lid vertelt hoe hij als jonge ‘hongervluchteling’ in 1945 vanuit Den Haag in Friesland terechtkwam. Toen ik het las, vond ik met name de details erg ontroerend. Zo beschrijft hij een soort bijeenkomst waarin Friese ouders een keuze mochten maken uit de kinderen die als ‘hongervluchteling’ waren gekomen. ‘Hoe je je als kind dan voelde als je niet door de eerste binnenkomers werd uitgekozen om mee te gaan naar huis, zal niemand begrijpen die dat zelf niet heeft meegemaakt’, schrijft hij. En gelijk heeft hij natuurlijk. Ook de terugkomst in Den Haag is aandoenlijk: ‘Na lang te hebben gezeuld met m’n bagage was ik eindelijk op het Monniken- damplein aangeland. Daar lag men te slapen, want bericht dat ik zou komen, hadden zij niet ontvangen. Toen ik boven was en op de deur had geklopt (de bel deed het niet), werd er gelukkig gauw open gedaan. Een beschrijving van de wederzijdse begroeting zal ik niet geven’. De essentie van dit verhaal schreef de auteur al in 1945 op: verklaart dat waarom het zo direct en aansprekend is?
Een redacteur raakte geïnspireerd door de term ‘schuldig landschap’ zoals gebruikt door de kunstenaar Armando. Toen hij eens goed onderzoek deed naar zijn buurt, ontdekte hij dat het landschap aldaar reden heeft voor zelfreflectie: er stond onder andere een lanceerinstallatie voor V1’s opgesteld. Het artikel doet ons nog eens beseffen dat de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog niet zomaar ‘ergens anders’ is – soms ligt die geschiedenis net om de hoek – bij wijze van spreken – van je tuin.
In een ander interessant artikel wordt uitgebreid stilgestaan bij de rol van Zuid-Limburg in de Blitzkrieg van 1940. Deze rol was groter dan vaak wordt gedacht, zo zal hij ons in een drieluik gaan uitleggen. In dit nummer leest U de ‘ouverture’. Aanbevolen!
Vergeet U ook niet de pagina te lezen waarop het Bestuur de Algemene Ledenvergadering aankondigt. In deze tijden van corona is deze natuurlijk digitaal, maar dat neemt niet weg dat zij een mogelijkheid biedt Uw stem te laten horen.
Op het moment van schrijven (10 februari) is het buiten ijskoud. Toch komt er geen Elfstedentocht, mede door corona. Om U toch even in de stemming te brengen, hebben wij een pagina over ‘de tocht der tochten’ van 1942.
Bent U door de coronapandemie ook anders tegen reizen gaan aankijken? Voordat alle beperkingen van kracht werden, besloot ik soms op donderdagavond pas de volgende dag naar Parijs af te reizen. Dat kan niet meer, dus ik probeer nu vanuit mijn leunstoel te reizen – elk reisverslag is voor mij een aanleiding om even te ontsnappen aan de grauwheid van de pandemie. Mede vanuit dat perspectief wil ik het mooie artikel over Florida in deze Terugblik in Uw aandacht aanbevelen. De auteur en zijn echtgenote gingen tijdens een bezoek aan de Amerikaanse staat Florida op zoek naar sporen van de Tweede Wereldoorlog. Die vonden ze en ze maakten daar ook mooie foto’s van.
In een fijn geschreven artikel wordt stilgestaan bij de moord op een brandweer-kapitein in Winterswijk. Waarom werd deze heer Meijer in koelen bloede doodgeschoten? Wat zat daar achter en heeft ooit iemand een serieuze poging ondernomen om de dader(s) te vervolgen? In het grote boek van de Tweede Wereldoorlog is dit natuurlijk een voetnoot, maar de auteur heeft er een artikel van gemaakt dat je in één adem uitleest.
In deze Terugblik drukken we ook een stuk af van een dagboek dat onze redacteur ooit min of meer bij toeval in zijn bezit kreeg. De echtgenote van een arts in Wassenaar beschrijft in deze fragmenten hoe zij het begin van de Tweede Wereldoorlog heeft ervaren. Het staat vol met fijne details en getuigt van een persoonlijke blik op de gebeurtenissen. Verder een interessant artikel over verzetsheld Jan van Hoof.
In deze editie een uitgebreid artikel van een van onze topauteurs. Altijd slaagt hij er in een nieuwe episode uit de Tweede Wereldoorlog te ontdekken en beschrijven. Opvallend aan zijn stijl zijn de kleine details die maken dat zijn artikel echt gaat leven.
Hij brengt u terug naar een buitenkamp van Vught dat tot nog toe in de geschiedschrijving niet de aandacht krijgt die het verdient. Zoals altijd is het artikel gestoeld op gedegen historisch onderzoek. Kortom, een aanrader!
De Franse historicus Pierre Nora werd beroemd door zijn beschrijving van de ‘lieux de memoire’ (herinneringsplekken). Dat zijn plaatsen waar het verleden ‘gestold’ is en dus nog steeds tastbaar is. Soms zetten overheden daar monumenten neer om de aandacht te vestigen op wat er op die plek is gebeurd maar soms ook zijn de gebouwen genoeg. Die gebouwen waren er toen het gebeurde, zagen het, en stimuleren nu voorbijgangers om nog eens stil te staan bij de geschiedenis. Het artikel in deze Terugblik is een prachtig voorbeeld van een stad die als het ware een grote ‘herinneringsplek’ is geworden,namelijk het Poolse Lublin.
De Documentatiegroep stelt zich ten doel de belangstelling voor en de beoefening van de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, zijn oorzaak en zijn gevolgen, in de meest ruime zin te bevorderen.
Zij tracht haar doel te dienen met alle wettige middelen.
Op de ledenservice vindt u momenteel o.a. de scans van Terugblik ’40-’45 en een doorzoekbare index van alle artikelen. Vanaf september 1963. Ook is een rapportage van de Werkgroep Einde Verzameling in te zien.
Ter gelegenheid van ons jubileum hebben we in 2018 een verzamelband voor leden uitgebracht. Er passen twee jaargangen van Terugblik ’40-’45 in een band.
De Documentatiegroep ’40-’45 is in 1963 opgericht als vereniging van verzamelaars van documentatie en militaria, maar tegenwoordig is het merendeel van de leden geïnteresseerd in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. De Documentatiegroep ’40-’45 heeft zo’n 700 leden, niet alleen in Nederland maar ook in het buitenland tot in Canada en Australië. Lid worden kost slechts EURO 45,- per jaar! (tot 21 jaar EURO 30,-, minimum leeftijd 16 jaar). Leden in het buitenland betalen daarbij een bijdrage in de portokosten. Daarvoor krijgt u 11x per jaar het blad Terugblik ’40-’45, kunt de beurzen bezoeken en kunt u deelnemen aan excursies. Voor meer informatie kijk onder ‘Vereniging‘.
Opzeggen
Opzeggingen van het lidmaatschap uitsluitend schriftelijk of per e-mail vóór 3 december aan het adres van de secretaris van de vereniging. Het adres staat in Terugblik onder colofon.
Kan ik per maand opzeggen?
Nee, Documentatiegroep ’40-‘45 is een vereniging. en opzeggen is alleen per kalenderjaar mogelijk.
