februari 2012 (513)

Deze aflevering van Terugblik ’40-’45 bevat twee interessante artikelen. Naar aanleiding van den tentoonstelling Trammend door de Puin in het OorlogsVerzetsmuseum in Rotterdam beschrijft Koos de Kramer een aantal aspecten van de Rotterdamsche Electrische Tramwegmaatschappij, de RET, tijdens de oorlog. Materieel en personeel hadden veel te lijden van de bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld ook door de Geallieerde luchtaanvallen. Er ontstond personeelskrapte, onder andere omdat de elektrische wissels in 1941 werden uitgeschakeld. Wanneer de trams die passeerden ontstonden er zulke felle vonken, dat ze konden worden gezien van uit de lucht. Een deel van de wissels werd toen handmatig bediend, waarvoor wisselwachters werden aangetrokken.

Dirk Docter hield een gesprek van Kees van Aken (90), die als ordonnans op Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau voer toen de oorlog uitbrak. De Maurits van Nassau lag op 11 mei 1941 op de Waddenzee en beschoot Duitse stellingen bij Kornwerderzand. Helaas werd het schip getroffen door Duits vuur, brak doormidden en zonk. Van Aken vertelt verder over zijn ervaringen als zeeman op de Hr. Ms Van Kinsbergen tijdens de oorlog. Het artikel is verlucht met foto’s en met fraaie afbeeldingen van beide schepen gemaakt door Wilbur Graphics.

november 2011 (510)

W. Mulder en J. Schutte schrijven over het verzet in Harmelen, waar vader Mulder een rol speelde bij het onderbrengen van onderduikers. Bijvoorbeeld in de buurtschap Geverscop. Eind 1944 kwam er een Duitse deserteur bij, een zekere Helmut Baer, die daar tot het einde van de oorlog heeft verbleven.

Via het boek van Frank van Riet, Handhaven onder de nieuwe orde, over de Rotterdamse politie in oorlogstijd, kwam Rudi Dolfin er achter, dat een bepaalde badge gedragen werd door de Politieke Recherche Afdeling.

Samenwerking met archeologen. Een brug te ver? Archeoloog Ruurd Kok schrijft in zijn bijdrage over de opkomst van een nieuwe tak van de archeologie, namelijk het wetenschappelijk opgraven van resten uit de oorlog. Aangezien de oorlog meer dan 50 jaar geleden is afgelopen, vallen de resten die zich in de bodem bevinden onder het verdrag van Malta. Het ongecontroleerd opgraven is daardoor gelijkgesteld aan gewoon grafroven, verboden dus.  Kok is verbonden aan het archeologisch bureau RAAP. Dit bureau won in 2011 de SIKBeker voor grensverleggend archeologisch WOII-onderzoek.

Dit nummer wordt besloten met het derde deel van een artikel over de ‘kerstcrossing’ over het Hollands Diep in december 1944, door Frans van Heest, Gerrit van der Heiden en Hans Onderwater. Deel 1 verscheen in nummer 508 en deel 2 in nummer 509.