Ons jubileumjaar is weer voorbij, het nieuwe jaar 2019 is in fullcolour begonnen.
We beginnen dit januarinummer met de gevolgen van een bombardement op Rotterdam in oktober 1941 voor panden aan de ’s Gravendijkwal.
Tijdens de alternatieve beurs in Buren op 10 juni j.l. konden leden elkaar ontmoeten in de dependance van het Museum der Koninklijke Marechaussee te Buren.
Een geslaagde beurs met veel ontmoetingen en leuke gesprekken.
U treft een kort sfeerverslag aan.
Voor de daar gehouden boekenactie konden wij door tijdsdruk slechts onze leden bereiken met een bekend emailadres.
Zij kregen de nieuwsbrief met de aangeboden boekenlijst.
Helaas bleken verschillende emailadressen niet meer te kloppen, waardoor deze leden een mooie aanbieding zijn misgelopen.
Ontvangt u geen nieuwsbrief van de Documentatiegroep ’40-’45? Stuur dan een mail naar het secretariaat.
Komt u 29 juli a.s. ook naar onze beurs in het Oorlogsmuseum te Overloon?
Ook daar rekenen we op fijne ontmoetingen met u, onze leden. Verder lezen “Terugblik Juli/Augustus 2017”
Soms vallen puzzelstukjes ineens op hun plaats.
Op de binnenomslag van het januarinummer van Terugblik stonden Mededelingen van de Kern ( top) van de LO-LKP met een verslag over een bomaanslag door het verzet in Amsterdam. Los daarvan in het aprilnummer het artikel op basis van een verslag van het NIOD over de Tijdbom in de Passeerdersschool. Uit de nalatenschap van een Amsterdamse politieman een melding van een “doorgangslager” te Schalkhaar . Over dit “doorgangslager” was niets bekend, totdat bij de redactie het artikel over de Duitse brandweerauto in Amsterdam binnenkwam.
Een artikel van Gerard Koppers. Tijdens de februaribeurs in Voorthuizen vroeg hij of wij interesse hadden in een artikel over een uit Duitsland meegenomen brandweerauto naar Amsterdam. Natuurlijk wilden we dat graag. Daarin het antwoord op de vraag rond Schalkhaar.
Dan merk je het belang om samen bezig te zijn met de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Ieder heeft een eigen interessegebied en ineens kun je elkaar helpen om antwoorden op vragen te vinden, een meerwaarde van het lidmaatschap.
Willem Oldenburg deed onderzoek naar de oorlogsgeschiedenis van de Schietbaanlaan in Rotterdam. Net als veel andere straten getroffen door het oorlogsgeweld. Bijzonder was dat hier het Joodse ziekenhuis stond. U leest er meer over.
Peter Schaapman trof tijdens een bezoek aan het NIOD niet alleen een bijzonder document over een mislukte verzetsactie in Amsterdam. U las daar in het vorige nummer over. Nu neemt hij ons mee op stap als een “SD’er”.
Chris Scholtens schreef jaren geleden regelmatig stukjes in de Terugblik in de serie “Stampende laarzen”. Hij pakt de draad weer op over Duitse verdedigingswerken in Groningen en doet een oproep.
In Ergens in Nederland wordt uw hulp ingeroepen bij het herkennen van foto’s.
Op 22 en 23 februari 1941 pakken de Duitsers voor het eerst, als vergelding, 427 willekeurige Joodse mannen op en voeren hen af naar een onbekende bestemming. Slechts twee van hen keren na de oorlog levend terug. Twee dagen na de razzia begon de Februaristaking, de eerste grote verzetsactie tegen de Duitse bezetter in Nederland.
Volgens historicus Ad van Liempt is het voor velen frustrerend dat er geen enkele foto van de staking te vinden is: “Zo’n belangrijke en invloedrijke gebeurtenis is helemaal ongeïllustreerd.”
De dagen voor de Februaristaking werden 427 Joodse mannen opgepakt, afgevoerd en nooit meer teruggekomen. Van die razzia zijn wél beelden, twee sets zelfs. Volgens Van Liempt zijn de foto’s genomen door een Duitse soldaat, die ze liet ontwikkelen bij een fotowinkel in Amsterdam: “De dienstdoende laborant zag wat het was en besloot illegaal een tweede set af te drukken. Na de oorlog zijn die overgedragen aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie.”
Bron: Luister hier het interview met Ad van Liempt
photo credit: Februaristaking 6 via photopin (license)
Amsterdam is een internationale campagne begonnen om Joodse inwoners of hun nabestaanden te zoeken die na de Tweede Wereldoorlog ten onrechte een erfpachtboete kregen opgelegd.
In Nederlandse kranten, de New York Times en Israëlische kranten zijn advertenties geplaatst, zei een woordvoerder van de Stichting Individuele Terugbetalingen Amsterdam na een bericht in De Telegraaf. De gemeente heeft deze stichting vorig jaar opgericht, waar overlevenden en nabestaanden een aanvraag tot terugbetaling kunnen doen.
Tijdens de digitalisering van dossiers uit het gemeentearchief bleek in 2013 dat Joodse oorlogsslachtoffers bij terugkomst in Amsterdam alsnog werden aangeslagen en beboet voor het niet betalen van erfpacht tijdens de oorlogsjaren.
De stichting kondigde eerder aan „alles in het werk te stellen” om zoveel mogelijk gedupeerden te bereiken. Tot nu toe hebben ongeveer dertig mensen, zo’n 10 procent van de rechthebbenden, een claim ingediend.
Bron: RD
Overlevenden en nabestaanden van Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog ten onrechte erfpacht moesten betalen, kunnen sinds vrijdag een aanvraag tot terugbetaling doen. De hoofdstad heeft daartoe de onafhankelijke Stichting Individuele Terugbetalingen Amsterdam opgericht, die alle aanvragen gaat verwerken.
Tijdens de digitalisering van dossiers uit het gemeentearchief bleek in 2011 dat Joodse oorlogsslachtoffers bij terugkomst in Amsterdam alsnog werden aangeslagen en beboet voor het niet betalen van erfpacht tijdens de oorlogsjaren. Het ging om Joden die uit hun huis waren verdreven, moesten onderduiken of naar een concentratiekamp waren afgevoerd.
Na een honorering van de aanvraag vergoedt de gemeente de erfpachtboetes inclusief rente aan de rechthebbenden. Onderzoek heeft geresulteerd in een lijst van 240 erfpachters, door wie of voor wie na de oorlog terecht bezwaar is gemaakt tegen de opgelegde boete. Daarnaast zijn er gevallen waarvoor indertijd onterecht boete is betaald en geen bezwaar is gemaakt. In die situaties kan ook een claim worden ingediend.
Ook geld dat Amsterdammers op rekeningen van de gemeente hadden staan en na de oorlog niet is opgevraagd, wordt uitgekeerd. Het gaat om 789 particuliere en 99 zakelijke rekeningen. Met rente bedraagt dat nu gemiddeld 58,71 euro per rekening.
Amsterdam heeft 820.000 euro gereserveerd voor de terugbetalingen. De stichting zegt „alles in het werk te stellen” om zoveel mogelijk gedupeerden te bereiken, zodat ze kunnen besluiten of ze een aanvraag willen indienen. De behandeling van aanvragen zal naar verwachting drie tot zes maanden vergen.
Bron: RD.nl
Zaterdag 11 oktober werd in Herinneringscentrum Kamp Westerbork stil gestaan bij de opstand in het vernietigingskamp Sobibor, die op 14 oktober 1943 begon.
Yehudith Heymans-Gudema, zelf holocaust-overlevende, verloor haar ouders, broer en grootouders in Sobibor en wist tot 2006 vrijwel niets van haar familiegeschiedenis. Over deze zoektocht en haar geschiedenis hield zij een lezing.
Mede door hulp van leden van de Documentatiegroep ’40-’45, die over een eigen archief beschikken, verkreeg zij informatie.
Dit filmpje vertelt het verhaal van een man die strijdt voor rechtvaardigheid en menswaardigheid in een omgeving waar wrok en chaos heersen. In het interneringskamp Levantkade zitten na de oorlog duizenden gedetineerden onder slechte omstandigheden te wachten op hun proces. Kampcommandant Wout Jonasse probeert na zijn aanstelling de situatie in het kamp te verbeteren.
Wout Jonasse was actief lid van de Documentatiegroep ’40-’45.
Bron/meer informatie op: http://www.biografievanamsterdam.nl/Data/Dossier0000000076
In oktober verscheen in Terugblik een artikel over Lea Judith de la Penha. Ook voor de KRO is de ontdekking van het naamplaatje van Lea Judith de la Penha in Sobibór niet onopgemerkt gebleven.
Het programma Brandpunt interviewde Yoram Haimi in Sobibór en Lies Dijkstra in Nederland en probeert in een boeiende, maar emotionele presentatie meer te weten te komen over Lea de la Penha.
Klik op de foto om de video te starten of klik hier.
(Let op: het onderwerp is het laatste van de uitzending en start na ca. 22 minuten)
Door de bezetting konden veel zeelieden niet naar huis terugkeren. De gezinnen wisten meestal niet of vader of broer nog in leven was. Soms probeerden scheepvaartmaatschappijen de gezinnen van hun werknemers een plezier te doen door hen een vakantie aan te bieden. A. Kemp beschrijft zijn herinneringen aan zo’n vakantie voor gezinnen van de Stoomvaart Maatschappij Nederland. Zijn vader voer op de Poelau Laut. Ze gingen een week naar ‘Schaep en Burgh’ in ’t Gooi, dat in 2002 is afgebrand. Vanuit het theehuis zijn nog uitzendingen voor het TV-programma ‘Het Capitool’ gemaakt. Vier maanden na de Bevrijding overleed moeder; vader keerde pas in 1946 terug uit Japanse krijgsgevangenschap. Tijdens de oorlog werd het gezin onderhouden door de Zeemanspot van kapitein Abraham Filippo, gezagvoerder van de in mei 1940 verloren gegane SS Statendam.
Jac. J. Baart beschrijft de werkzaamheden van Fokker aan de Papaverweg in Amsterdam. Het bedrijf werd op 25 en 28 juli 1943 gebombardeerd. Daarna werden de activiteiten verspreid over diverse locaties in Amsterdam en verder in de regio. Een interessant artikel over de productie van vliegtuigen en vliegtuigonderdelen met veel details en fraaie graphics.
