De Sejm eist daarom extra herstelbetalingen.
Polen heeft noch voor de enorme schade, noch voor de immateri?le verliezen die het land heeft geleden als gevolg van de Duitse agressie, bezetting, genocide en het verlies van onafhankelijkheid, genoeg geld gekregen, luidde de verklaring. De regering van premier Marek Belka kreeg de opdracht mee om de precieze schade te berekenen en de kwestie onmiddellijk in Berlijn ter sprake te brengen.
De parlementsleden benadrukten verder dat er geen sprake kan zijn van een financi?le vergoeding aan het adres de Heimatvertriebenen en hun erfgenamen. Deze Duitse ?verdrevenen? werden aan het einde van de oorlog gedwongen hun -door Polen geannexeerde- geboortegrond te verlaten en hun bezittingen achter te laten.
De resolutie werd met 328 tegen 0 stemmen aangenomen. Slechts ??n parlementslid onthield zich van stem. Toch was de eensgezindheid niet zo groot als de uitslag van de stemming doet vermoeden. Honderddertig parlementsleden lieten hun zetel tijdens de zitting leeg. Daarmee gaven ze in zekere zin gevolg aan de oproep van de Poolse president Alexander Kwasniewski om niet voor de ?contraproductieve? resolutie te stemmen.
Het besluit van de Sejm komt niet uit de lucht vallen. Het is een reactie op een eerder geuit voornemen van belangenverenigingen van Heimatvertriebenen, om dit najaar individuele claims tot schadevergoeding in te dienen bij Poolse rechtbanken en het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Daarvoor is zelfs een speciale organisatie in het leven geroepen, de ?Preu?ische Treuhand?.
Het initiatief van de Vertriebenen is de Polen -voor wie de oorlog nog altijd een uiterst gevoelig thema is- flink in het verkeerde keelgat geschoten. Zij vinden het ongepast dat Duitsers met schadeclaims durven te komen, terwijl in de oorlog 6 miljoen Polen -onder wie 3 miljoen Joden- hun leven verloren en talrijke steden -waaronder de hoofdstad Warschau- en de complete Poolse industrie werden verwoest. De Duitsers zijn eropuit de rol van dader en slachtoffer om te draaien, vinden veel Polen. Dat zou ook de opzet zijn achter het plan om in Berlijn een Centrum voor Verdrijvingen op te richten – waarmee de vertroebeling van de Duits-Poolse verhouding vorig jaar begon.
De resolutie van de Sejm moet dan ook eerder worden gezien als een afwijzing van Duitse claims tot schadeloosstelling dan een serieuze poging om werkelijk extra herstelbetalingen in de wacht te slepen. Zonder de eisen van de Treuhand zou het parlementsbesluit er hoogstwaarschijnlijk nooit zijn gekomen. ?Als het om compensatie gaat, zal Polen Duitsland altijd eenvoudig overtroeven, zei de vroegere president Lech Walesa. ?Waarom zijn ze dan begonnen??
Intussen heeft de regering in Warschau de oproep van het parlement naast zich neergelegd. ?De kwestie van de Duits-Poolse aanspraken is voor eens en voor altijd afgesloten?, verklaarde de Poolse premier Belka dinsdag. Wel nam hij de Sejm in bescherming door te stellen dat de beslissing van het parlement het gevolg was van ?voor ons absoluut onbegrijpelijke eisen van Duitse burgers? aan het adres van Polen.
Ook president Kwasniewski nam afstand van de omstreden resolutie ondanks zijn ergernis over de eisen van Vertriebenen tot schadevergoeding. Natuurlijk kun je de ?claimspiraal? eeuwig verder draaien, zei het staatshoofd. ?Maar waarheen moet dat leiden? Als we deze compensatierekeningen zouden opstellen, zouden we het verenigde Europa inderdaad verwoesten.?
De opstelling van de Poolse premier en president biedt Berlijn de ruimte om deze nieuwe rel in de kiem te smoren. Tot nu toe zitten de regeringen in beide landen steeds op ??n lijn. Tijdens de 60-jarige herdenking van de opstand van Warschau in augustus verklaarde de Duitse bondskanselier nog, dat geen serieus te nemen politieke groepering in Duitsland de eisen van de Duitsers aan de Polen ondersteunt. Bovendien weet men heel goed, wie de oorlog is begonnen, aldus Gerhard Schr?der.
De bal ligt in Berlijn. De individuele eisen tot schadevergoeding kunnen moeilijk worden tegengehouden, maar de regering zal nog duidelijker dan voorheen afstand moeten nemen van de eisen van de Vertriebenen om de situatie niet verder te laten escaleren. Hetzelfde geldt voor het Duitse parlement.
Voor de Poolse premier is de speelruimte beperkt. Volgend jaar vinden in Polen parlementsverkiezingen plaats en alle partijen -inclusief zijn eigen sociaal-democraten- presenteren zich als voorvechters van Polens nationale belangen. Eerst moet Belka echter een nieuwe motie van wantrouwen zien te overleven. Belka kan het zich dus niet veroorloven de Sejm vaker voor het hoofd te stoten.
Door Dick Tromp
Bron Reformatorisch Dagblad
