Ex-SS?er Viel te ziek voor celstraf

Dat heeft de rechtbank in Ravensburg bepaald en vrijdag meegedeeld. Viel werd in april wegens zevenvoudige moord veroordeeld tot twaalf jaar cel.

De 84-jarige man is overgebracht naar een gewoon ziekenhuis, waar hij wordt behandeld wegens kanker. In 2001 achtte de rechtbank Viel schuldig aan de moord op zeven Joodse dwangarbeiders in 1945. Hij pleegde deze misdaad in de Tsjechische plaats Litomerice, nabij het toenmalige concentratiekamp Theresienstadt.

Viel werd in oktober 1999 in de Beierse plaats Wangen aangehouden, nadat de Canadese oud-hoogleraar Adalbert Lallier had gezegd dat hij als jong soldaat in de SS de schietpartij had gezien. Viel heeft altijd volgehouden onschuldig te zijn. De officier van justitie had levenslang geëist.

Viel werd na de Tweede Wereldoorlog een alom geacht journalist van regionale kranten. In 1983 kreeg hij een onderscheiding van de overheid.

Vaticaan opent sommige geheime oorlogsarchieven

Wetenschappers die documenten over de omstreden oorlogspaus Pius XII willen bestuderen, moeten echter geduld hebben. Die stukken zijn pas na 2005 voor hen toegankelijk. Dat blijkt uit een verklaring die het Vaticaan gisteren heeft verspreid. Begin volgend jaar maakt het „een deel” van de archieven openbaar over de periode voorafgaande aan 1939, toen de toekomstige paus Pius XII ambassadeur van het Vaticaan in Duitsland was. De documenten gaan over de betrekkingen tussen het Vaticaan en Duitsland van 1922 tot 1939.

Over ongeveer drie jaar gaan de archieven over de periode 1939 tot 1958 open. Pius XII was toen paus. Van verschillende zijden wordt hij ervan beschuldigd te hebben gezwegen over de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wetenschappers in de hele wereld en met name Joodse organisaties hadden het Vaticaan herhaaldelijk gevraagd de archieven over Pius XII te openen.

Eigenaars gelden WOII gezocht

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) maakte dit dinsdag bij de presentatie van het jaarverslag over 2001 bekend. Uit vergelijkingen van de rekeningen met lijsten van overledenen -initiaal en achternaam- blijkt dat het vermoedelijk gaat om rekeningen van mensen die de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd.

In de oorlog was het gezamenlijke saldo 90.000 gulden. Voor 90 procent gaat het om spaarrekeningen waarvan het tegoed op een bepaald moment wel is opgenomen, maar waar een storting van rente nog volgde. De banken hadden al 2,3 miljoen euro voor deze individuele claims gereserveerd.

Het bestuur van de nieuwe stichting zal bestaan uit twee NVB-leden en twee vertegenwoordigers van Joodse instellingen. Voorzitter is oud-minister van Justitie W. Sorgdrager. In maart 2002 wordt met advertenties in Nederlandse, Amerikaanse en Israëlische kranten bekendgemaakt dat deze rekeningen nog niet zijn opgeëist.

Eerder al hielden andere stichtingen onder de naam ”Sjoa” zich bezig met individuele aanspraken op verzekeraars en op effecteninstellingen.

Meer kans op nieuw proces tegen SS?er

Tot op heden maakte justitie altijd melding van vier personen die Hoogendam -alias de beul van Hoogeveen- had opgepakt en die later omkwamen in kampen of zijn vermoord. Het zijn echter niet vier, maar zeker tien personen die omkwamen als gevolg van het schrikbewind van Hoogendam. Na de Tweede Wereldoorlog vluchtte Hoogendam naar Duitsland, waar hij nog steeds woont.

De Hoogeveense historicus Albert Metselaar, die diverse publicaties aan Hoogendam wijdde, zegt desgevraagd de tien namen op papier te hebben. Hij werkt het dossier momenteel uit en zal zijn bevindingen binnenkort overdragen aan de Arnhemse officier van justitie mr. M. de Roos-Schoenmakers, belast met de opsporing en vervolging van oorlogsmisdadigers.

De rechtbank in Assen besliste vorige week dat Hoogendam op grond van het vonnis in 1950 niet meer bij verstek kan worden gestraft. De feiten waar het om ging, betroffen „het in vreemde krijgsdienst treden” en „mishandeling van diverse personen.” Die zaken zijn inmiddels verjaard. De rechter stond vorige week niet toe dat de aanklacht van destijds zou worden verzwaard met „oorlogsmisdaden”, waar geen verjaring voor geldt.

Een geheel nieuw proces, met als nieuw uitgangspunt de tien omgekomen personen, behoort zeker tot de mogelijkheden. Zo’n proces kan lang gaan duren, maar volgens historicus Metselaar is dat niet erg. „Hoogendam zal zich dan in ieder geval onveilig voelen.” Dirk Hoogendam voerde in de Tweede Wereldoorlog in Hollandscheveld een waar schrikbewind. Zo schepte hij er behagen in om gevangenen met zijn vuisten te bewerken. Dat leverde hem de bijnaam De Bokser op.

Nicolaas (N.) Aafjes (M)

ID 5
Achternaam Aafjes
Voornaam Nicolaas
Initialen N.
Voorvoegsel
Getrouwd met
Geslacht M
Geboortedatum 13-8-1906
Onderdeel
Legernummer
Begraafplaats

Schuilnaam , , , ,
Adres
Plaats
Beroep
Sterfdatum/leeftijd 16-3-1944 ()
Categorie Verzet
Titel
Krijgsmacht
Onderscheidingen
Rang
Vak, Rij, Graf , ,

Achtergrond:
Aanvullingen:
Bronnen:
Naamregister Ereveld Loenen