Den Haag – ?Elders in de wereld is nog oorlog. Daar staan we ook bij stil?, antwoordt een oudere dame enigszins verontwaardigd op de vraag of ze niet vooral naar de herdenking in Arnhem is gekomen om oude bekenden te ontmoeten. ?Het is heel belangrijk dat we herdenken en dat jongere mensen weten wat toen is gebeurd. Hoe vreselijk het was. Dat mogen we nooit vergeten.?
Bij elk lustrum wordt de vraag weer – zij het stilletjes – gesteld: hoe lang moeten we oorlog en bevrijding blijven herdenken? We leven zestig jaar later de veteranen zijn tachtigplussers en het merendeel van de toeschouwers heeft op zijn minst een grijze haardos. Een twintiger: ?Herdenking? Dit is een feestje van oude mannen die hun militaire pakje uit de kast mogen halen en hun oude maten weer eens opzoeken.?
?De bijeenkomsten met veteranen beginnen inderdaad meer en meer op een re?nie te lijken?, beaamt Dani?lle Willemse, co?rdinator bij het Nationaal Comit? 4 en 5 Mei. ?Maar wat is er verkeerd aan om de ouderen, zo lang ze nog leven, te eren voor wat ze toen hebben gedaan? Dat was nogal wat. En die buitenlandse veteranen: dat zijn mensen die huis en haard hebben verlaten om hier te vechten.?
Herdenking of re?nie, het ??n hoeft het ander niet uit te sluiten, zegt geschiedfilosoof professor Frank Ankersmit van de Rijksuniversiteit Groningen. ?De bijeenkomsten rond Market Garden hebben het karakter van een re?nie. Maar het was een belangrijke historische gebeurtenis en daarmee is het ook een herdenking.?
Herdenken zit volgens Ankersmit ?diepgeworteld in de psyche van de mens? en daarmee is het iets dat altijd blijft. ?Ieder individu of iedere groep claimt een deel van het verleden en dat wordt op een eigen manier herdacht.? De herdenkingen van de Tweede Wereldoorlog hebben volgens hem echter hun langste tijd gehad. ?Als de veteranen er niet meer zijn, houdt het snel op.? Ook de viering op 4 en 5 mei wacht volgens hem eenzelfde lot. Over een paar jaar is er geen animo meer voor, denkt hij. Of hij dat als historicus erg vindt? ?Nee. Als de mensen niet meer geboeid zijn en niet meer weten waar het over gaat, kun je er beter mee stoppen.?
Als voorbeeld van hoe het historisch besef verloren kan gaan noemt Ankersmit de herdenking in Frankrijk van de bestorming van de Bastille, elk jaar op 14 juli. ?Dit is de belangrijkste gebeurtenis in de hele geschiedenis van de hele wereld. Het betekende een nieuwe fase in de politiek, het begin van democratie. Toch weten veel Fransen dit niet eens meer. Die hebben op de 14e juli een dagje vrij en gaan lekker een glaasje drinken.? Dit staat de herdenking van de Tweede Wereldoorlog ook te wachten, zegt Ankersmit. ?Over tien of twintig jaar zijn we die hele oorlog vergeten.?
Bij het Nationaal Comit? 4 en 5 Mei hebben ze zich al meer dan eens achter de oren gekrabd over de vraag, hoe het verder moet. Vijftien jaar geleden al kozen ze voor een heel andere aanpak, die er op is gericht om meer jongeren te betrekken bij de dodenherdenking en bevrijdingsdag. Maar hoe het verder moet, daarop heeft het comit? vooralsnog geen antwoord. Woordvoerster Dani?lle Willemse:?Als er geen veteranen meer zijn, blijven herdenkingen op den duur misschien beperkt tot het leggen van een krans.?
De bevrijding van de regio Veghel werd gisteren uitgebreid gevierd.
Zaterdag 18 en zondag 19 september 2004 zal de geschiedenis ingaan als een indrukwekkend weekeinde.
Een van de onderdelen van de herdenking was de skeelertocht ?Hell?s Highway? die van Eindhoven naar Veghel ging.
Vanaf de Lambertuskerk in Veghel trok een stoet misgangers, gilden en oud-strijders, vergezeld door het gemeentebestuur naar het Airbornemonument in de Kol. Johnsonstraat. Daar sprak burgemeester Frankfort de oud-strijders toe.
Bron: Brabants Dagblad
