De SS-er uit de Tweede Wereldoorlog overleed vrijdag op 81-jarige leeftijd in Duitsland, waar hij onder de schuilnaam Dieter Hohendamm woonde.

Volgens zijn raadsman overleed Hoogendam in zijn woning in het Duitse Ringgau aan een hartstilstand. „Hij leed al langere tijd aan een vaatziekte”, aldus Goetjes.

De in Vlaardingen geboren oorlogsmisdadiger werd in 1950 bij verstek door een Nederlandse rechtbank tot de doodstraf veroordeeld. Hoogendam kreeg die straf opgelegd wegens oorlogsmisdaden en landverraad. Hij maakte zich schuldig aan het martelen, mishandelen en deporteren van mensen en was volgens de rechtbank verantwoordelijk voor de dood van een onbekend aantal Nederlanders.

Volgens historicus A. Metselaar voerde Hoogendam -alias De Bokser- in de oorlog een schrikbewind in de omgeving van Hollandscheveld (Drenthe). De SS’er werkte samen met de enkele jaren geleden in Spanje overleden oorlogsmisdadiger Auke Pattist. Hoogendam en Pattist zouden naar schatting 150 Joden en verzetsstrijders aan de Duitsers hebben verraden.

De dood van oud-SS’er Dirk Hoogendam onderstreept de noodzaak van snelle actie tegen vijf andere Nederlandse oorlogsmisdadigers die na de Tweede Wereldoorlog de wijk namen naar Duitsland. Zij zijn na de oorlog bij verstek ter dood veroordeeld door Nederlandse rechters. Van tenuitvoerlegging van die straffen kwam het de afgelopen decennia niet, ondanks inspanningen van justitie, politici en de media.

Pogingen om de oorlogsmisdadigers uitgeleverd te krijgen, mislukten de afgelopen jaren steevast doordat de inmiddels bejaarde criminelen vlak na de oorlog Duits staatsburger zijn geworden.

Ondanks alle mitsen en maren ontsnappen niet alle gevluchte Nederlandse oorlogsmisdadigers aan executie van een opgelegde straf of andere vervolging door justitie. Zo moet de 87-jarige oud-SS’er Herbertus Bikker op 8 september aanstaande voor de rechtbank in het Duitse Hagen terecht staan voor moord. Bikker was bewaker van het kamp Erica bij Ommen, waar hij verzetsman Jan Houtman heeft doodgeschoten. ”De beul van Ommen” zegt dat hij uit noodweer handelde.

Bikker kan alleen nog worden veroordeeld wegens moord. Alle andere misdaden, zoals doodslag, zijn inmiddels verjaard. Het openbaar ministerie moet aantonen dat het doodschieten van Houtman „wreed” was, anders is er volgens het Duitse rechtssysteem geen sprake van moord.