Kijkend naar deze prachtig gefilmde en dramatisch meeslepende film bedenk je eerst hoe vaak dit soort beelden al te zien zijn geweest. Het portret van de achteloze Pools-Joodse familie die in 1939 nog niet kan bevroeden waar de oprukkende Duitsers toe in staat zijn oogt bekend. Net als de onthutsende wreedheden van de Duitse soldaten, de vaak lankmoedige houding van de Joden en de erbarmelijke omstandigheden waaronder ze in de getto’s gedwongen waren te leven.
Aangrijpend
Gaandeweg sleurt Polanski’s dwingende vertelstijl en schitterende beeldtaal je echter mee in een aangrijpend epos over een geniale pianist die met veel geluk, en vaak met de moed der wanhoop weet te overleven. Wladyslaw Szpilman is allesbehalve een held. Hij is een kunstenaar die eerder meewarig toekijkt dan strijdbaar optreedt. Eenmaal wonend in het getto, samen met zijn oude vader, moeder, broer en twee zussen, verdient hij wat geld door te spelen in een restaurant. Om hem heen gebeuren de grootste wreedheden maar hij zwijgt en ondergaat het passief. Als enige van zijn familie ontloopt hij op miraculeuze wijze het transport naar een concentratiekamp. Hij zal ze nooit meer terugzien. De laatste oorlogsjaren zwerft hij met hulp van Poolse verzetsmensen van woning naar woning. Zich met moeite in leven houdend met de etensresten van anderen en uiteindelijk zelfs beschermd door een Duitse officier, is hij een van de weinige Poolse Joden die de oorlog overleeft. Over zijn bewogen oorlogsjaren schreef Szpilman het boek Death of a city (1946), maar dat daarna jarenlang verboden was door de Communistische Partij en pas in 1998 weer opnieuw werd uitgebracht.
Gaandeweg sleurt Polanski’s dwingende vertelstijl en schitterende beeldtaal je echter mee in een aangrijpend epos over een geniale pianist die met veel geluk, en vaak met de moed der wanhoop weet te overleven. Wladyslaw Szpilman is allesbehalve een held. Hij is een kunstenaar die eerder meewarig toekijkt dan strijdbaar optreedt. Eenmaal wonend in het getto, samen met zijn oude vader, moeder, broer en twee zussen, verdient hij wat geld door te spelen in een restaurant. Om hem heen gebeuren de grootste wreedheden maar hij zwijgt en ondergaat het passief. Als enige van zijn familie ontloopt hij op miraculeuze wijze het transport naar een concentratiekamp. Hij zal ze nooit meer terugzien. De laatste oorlogsjaren zwerft hij met hulp van Poolse verzetsmensen van woning naar woning. Zich met moeite in leven houdend met de etensresten van anderen en uiteindelijk zelfs beschermd door een Duitse officier, is hij een van de weinige Poolse Joden die de oorlog overleeft. Over zijn bewogen oorlogsjaren schreef Szpilman het boek Death of a city (1946), maar dat daarna jarenlang verboden was door de Communistische Partij en pas in 1998 weer opnieuw werd uitgebracht.
Vastgenageld
Polanski is er in geslaagd om, uitgaande van een wonderlijke en naïeve hoofdpersoon, een intens en menselijke drama te maken, dat je bijna drie uur lang vastnageld aan je stoel. Goed en kwaad zijn broze begrippen. En het levenslot van een enkele mens is een ondoorgrondelijke mengeling van geluk, toeval en karakter. Gekleed in de warme jas van een Duitse officier strompelt Szpilman zijn bevrijders aan het einde tegemoet. Ze denken met een Duitser te maken te hebben en openen het vuur op hem. Dat hij ook die aanval overleeft is net zo’n groot wonder als al die andere penibele momenten die hij doorstaan heeft. Hij moest het overleven, want er is er altijd een die het zal navertellen. Keer op keer, in een dappere poging om iedere volgende oorlog misschien te kunnen bezweren.
Polanski is er in geslaagd om, uitgaande van een wonderlijke en naïeve hoofdpersoon, een intens en menselijke drama te maken, dat je bijna drie uur lang vastnageld aan je stoel. Goed en kwaad zijn broze begrippen. En het levenslot van een enkele mens is een ondoorgrondelijke mengeling van geluk, toeval en karakter. Gekleed in de warme jas van een Duitse officier strompelt Szpilman zijn bevrijders aan het einde tegemoet. Ze denken met een Duitser te maken te hebben en openen het vuur op hem. Dat hij ook die aanval overleeft is net zo’n groot wonder als al die andere penibele momenten die hij doorstaan heeft. Hij moest het overleven, want er is er altijd een die het zal navertellen. Keer op keer, in een dappere poging om iedere volgende oorlog misschien te kunnen bezweren.
The pianist Regie Roman Polanski Chass? Cinema Breda
Bron: Brabants Dagblad.
