Bij de start van de documentaire ‘Tussen Hemel en Hel, leven met Kamp Vught’ wordt de kijker over een smal pad meegenomen naar de poort van het voormalig Kamp Vught. Aan weerszijden van het pad staan bomen en het is er vooral stil. Je voelt je meteen ??n met de 30.000 gevangenen die per trein zijn aangevoerd. Mannen, vrouwen en kinderen. Zonder vorm van proces worden zij na een lange tocht door de poort het kamp binnengeleid. Binnen de poort wachten onzekerheden, maar vooral de drang om te overleven. Het verhaal speelt zich af in de maand januari 1943. 0p de kop af zestig jaar geleden toen Kamp Vught werd geopend. Eenmaal binnen dit voormalige ‘Konzentrationslager Herzogenbusch’, het enige Nederlandse SS-kamp, zit je als kijker op het puntje van je stoel. In de documentaire vertellen ex-gevangenen op een indringende wijze hun verhalen. Over de gruwelijkheden, intimidatie, vernedering en overlevingsdrang.
Kappers
"Bij binnenkomst stonden drie kappers klaar. De haren op je hoofd werden weggeknipt. Dit gebeurde ook onder je oksels en de geslachtsdelen", vertelt Gerrit Gremmen. Omdat hij als ambtenaar distributiebonnen voor de joden had verduisterd kwam hij in het kamp terecht. Gruwelijk was de ervaring van Harriet Flatow waarbij het verhaal over een huilende baby haar leven lang niet los liet. Omdat een baby niet wilde stoppen met huilen werd het kind (door een Nederlandse bewaakster) in het zwaar onder stroom staande prikkeldraad gegooid. Het zijn momenten van de film die over de ziel krassen. Met regelmaat werden er gevangenen op transport gesteld naar vernietigingskampen. Bijna 1300 joodse kinderen onder de vier jaar werden meteen naar de gaskamers van Auschwitz afgevoerd. Uit de boeiende monologen blijkt dat voor zowel het mannen- als vrouwenkamp de regels streng waren. Het kamp werd met name bewaakt door Nederlandse bewakers. Ondanks de vernederingen en ontberingen hielden veel gevangenen de rug zoveel mogelijk recht. Het is zoals Cor Koster het uitdrukt een kwestie van letterlijk overleven. "Je zat erop te loeren als iemand dood neerviel. Dan kon je zijn bord met eten pakken." Naast de ontberingen was er sprake van solidariteit en hielden met name muziek en zang de moed erin. "Om de ellende niet te hoeven zien keek ik vaak naar de blauwe lucht. Want daar was de vrijheid", tekent Lottie Veffer aan. Uit de film van de Bredase filmmaker Joost Seelen blijkt duidelijk dat mensen in extreme omstandigheden een intens instinct hebben om te overleven. Over kamp Vught is veel geschreven en gefilmd. Het is voor het eerst dat er een documentaire is gemaakt waar overlevenden z?lf aan het woord komen. Het is de inzet van filmmaker Seelen dat hij het vertrouwen van de overlevenden wist te winnen. De film ‘Tussen hemel en hel’ is met name door haar sobere opzet en de aangrijpende verhalen een boeiende tijdsdocument.