Terugblik no. 623 – Februari 2022
Eén van de mooiste aspecten van de Terugblik is, als u het mij zou vragen, dat er zulke onverwachte verhalen in staan. Ik heb zelf Geschiedenis gestudeerd met als specialisatie de Twintigste Eeuw, dus tijdens mijn studie en daarna heb ik flink wat literatuur over deze periode tot mij genomen. Toch lees ik iedere maand weer artikelen in de Terugblik over aspecten of perioden in de Tweede Wereldoorlog die mij verbazen. Deze Terugblik is daar een goed voorbeeld van. Iedereen die de nazi’s heeft bestudeerd, weet dat zij een bijzonder grote afkeer hadden van politiek ‘foute’ mensen, met daarbij op de eerste plaats natuurlijk communisten.
Toch laat de auteur in zijn artikel over de brandweer in concentratiekampen zien dat ook in het Derde Rijk de nood vaak de wet breekt. Zo ontstond er in Buchenwald in 1942 een probleem toen er steeds meer SS’ers werden weggehaald omdat ze elders nodig waren: de oorlog tegen de Sovjet Unie verliep minder voorspoedig dan gehoopt. Het leidde ertoe dat gevangenen die ‘niet crimineel, niet asociaal, niet-jood en niet eerder bestraft binnen het kamp’ een brandweer moesten gaan vormen. In de praktijk, zo schrijft Peter, waren dat politieke gevangenen. Het is een fascinerend artikel geworden, dat ik van harte bij U aanbeveel.
Het artikel van een lid over opera vult maar één pagina en toch is het zo ontroerend dat U het niet snel zult vergeten. Zoals alle mooie artikelen heeft het twee lagen. Het lijkt over opera te gaan maar in feite gaat het over de diepe wonden die de Tweede Wereldoorlog geslagen heeft en die eigenlijk pas na 1945 volledig gevoeld konden worden.
Een andere auteur, die al vele onvergetelijke artikelen voor onze Terugblik schreef, staat stil bij geleide bommen die werden ingezet tegen de Moerdijkbrug. Zoals altijd bij hem, zijn de woorden zo visueel dat de grens tussen tekst en beeld relatief is. Interessant genoeg is dit artikel in zekere zin de vrucht van hulp die hij aan een ander lid verleende bij diens artikel in het decembernummer (Terugblik 610). Dit kleine detail onderstreept voor mij dat onze vereniging ook een sociaal element heeft. Wij zijn niet alleen een groep mensen met een gemeenschappelijke interesse maar die interesse schept ook een gemeenschappelijke band.
Fijn aan dit nummer is ook dat we weer een ‘Ergens in Nederland’ mogen publiceren van. Zo moet U maar eens goed kijken naar de foto van een vernielde winkelstraat – was het in Wageningen of elders?
