Het is geen toeval dat deze groep oude vrienden al zestig jaar lang dezelfde verjaardag delen. Na bijna een jaar samen te hebben overleefd in vernietigingskamp Auschwitz, onder de gruwelijke leiding van kampcommandant Mengele, werden ze op 5 mei bevrijd.
Sindsdien beschouwen ze deze dag als hun geboortedatum. Want, zo legt Abrasha Klivansky uit: ?5 mei betekent herboren worden.?
In de documentaire Bevrijdingsdag, geboortedag schenkt televisiemaakster Ruth Walk aandacht aan deze bijzondere groep overlevenden, die zichzelf The Children noemen. Voorafgaand aan hun gezamenlijke verjaardagsfeest in Jeruzalem in 2003, gaat ze bij de mannen langs en praat ze over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog.
In augustus 1944 stonden 130 Litouwse, joodse jongens klaar om met de trein het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau binnen te gaan. Ze waren net gescheiden van hun vaders en oudere broers. E?n van die broers, Wolf Galperin, besluit zich bij zijn broertje Shlono te voegen, ook al weten ze allebei dat Auschwitz niets anders betekent dan sterven.
Eenmaal in het kamp ontfermt de 12-jarige Wolf zich over de jongens. Hij stelt ze op in strakke groepjes en laat ze langs de Duitse kampwachters marcheren. Die zijn zo onder de indruk dat ze besluiten de jongens niet naar de gaskamers, maar naar de barakken te sturen.
In het jaar dat volgt wordt de groep jongens steeds kleiner: meer en meer van hen worden door kampcommandant Mengele, de ?Engel des doods?, aangewezen en afgevoerd om als proefdieren te dienen voor diens experimenten. Als ze uiteindelijk worden bevrijd, zijn er nog maar 22 jongens over.
Nu, ruim zestig jaar later hebben de mannen een goed leven. Ze genieten zichtbaar van hun familie en omgeving en lijken de ervaringen in Auschwitz goed verwerkt te hebben.
De mannen hebben hun verleden niet weggestopt. In hun werkkamers hangen foto?s en brieven uit die tijd, velen hebben de lijst met de namen van de 131 kinderen aan de muur hangen. Dany Hanoch legt met een vriendelijke glimlach uit wat de termen op de ?werklijst? betekenen, die aan zijn muur hangt: ?Dit zijn de tatoeagenummers. Daar staat hoeveel mensen het hebben overleefd, en hoeveel er vergast zijn.?
Op het feest in de achtertuin van Dan Levanovsky wordt gedanst, gegeten en gedronken. Maar hoe ze ook plezier hebben, hun gruwelijke verleden samen geeft het feest een diepere laag die zowel beklemmend als ontroerend is. Want overleven in Auschwitz draag je je hele leven met je mee.
Bevrijdingsdag geboortedag, woensdag, Nederland 1, 23.40 uur.
Bron Brabants Dagblad
