Tilburg
Woorden van een 18-jarige in concentratiekamp Vught. Gericht aan haar toenmalige geliefde Kees van den Berg in Tilburg. Voor hem hield Helga Deen in het diepste geheim binnen het kamp een dagboek bij. In een klein groengrijs schriftje beschrijft en tekent ze de laatste weken van haar leven. Haar dagboek begint op 1 juni 1943, twee maanden nadat het gezin Deen is gedeporteerd. Op 2 juli schrijft ze de laatste woorden voor haar vertrek naar Westerbork. Op 16 juli 1943 worden Helga, haar ouders en haar broer omgebracht in Sobibor.
?Eigenlijk is ze een beetje de Anne Frank van Tilburg?, zegt Yvonne Welings van het Regionaal Archief Tilburg. Met dien verstande dat het dagboek een kortere periode beslaat en dat Deen niet ondergedoken was.
Archiefmedewerker Gerrit Kobes, gespecialiseerd in de oorlogsjaren, kwam het dagboek op het spoor. Op zijn oproep om oorlogsherinneringen reageerde Conrad van den Berg, zoon uit het latere huwelijk van Helga?s geliefde. Zijn vader, de in 2001 overleden Tilburgse kunstenaar Kees van den Berg, koesterde de woorden van Helga. Hij bewaarde ze in een tasje, met een vulpen, een haarlok, zes brieven en een schrijven van Helga?s vader. Het tasje lag weggesloten in zijn atelier.
Relikwie
Zoon Conrad wist van het bestaan van het tasje van Helga. ?Het was voor hem een soort relikwie, daar kwam niemand aan, dat was van hem.? Conrad heeft de brieven en het dagboek nooit gelezen en wil dat nog steeds niet. ?Dan zou ik me voyeur voelen in het verleden van mijn vader?.
Hij weet dat zijn vader Helga?s beeltenis heeft vastgelegd in oefenschetsen, een beeld en in een schilderij van Christus? kruisafneming.
Aanvankelijk wist hij niet wat hij met het koffertje moest doen. Uiteindelijk gaf hij het aan het archief in Tilburg. Het dagboek is een unicum, vermoedt archief-medewerker Kobes. Het was verboden een dagboek bij te houden in de concentratiekampen en brieven werden gecensureerd. Documentaliste Els van der Meer van het Nationaal Monument Kamp Vught: ?Ik ken alleen dagboeken die eigenlijk memoires zijn.? Zoals dat van de Tilburgse burgemeesterszoon Jan van de Mortel, die na de oorlog zijn belevenissen vastlegde. Kobes gaat nog te rade bij Kamp Vught. Er zijn nog veel raadsels. Hoe slaagde Helga erin haar verboden activiteit verborgen te houden en hoe is het dagboek uit het kamp gesmokkeld?
Het dagboek is te zien op de Landelijke Archievendag op 30 oktober in het arhief, Kazernehof 75 in Tilburg.
Bron: Brabants Dagblad
