Nederlandse scheepswerven, megabunkers en Margraten – Terugblik nr 630 – oktober 2022

Een van de meest interessante onderdelen van de filosofie is de ethiek. Eeuwenlang hebben filosofen nagedacht over hoe mensen zich zouden moeten gedragen, wat het goede is en wat het kwade. Een van de meest geanimeerde debatten die ik herinner uit mijn opleiding, ging over een genezende pil. Daar was er maar een van en twee mensen hadden hem nodig. Een van die twee was een moeder van vier kinderen, de ander was verslaafd en had weinig perspectief in het leven. Wie zou de pil moeten krijgen? De moeder, omdat ze de zorg voor kinderen heeft? Maar als je die keuze maakt, geef je dan niet meer waarde aan het ene mensenleven boven het andere? Kortom, vaak is het meer grijs in het leven dan zwart of wit, een keuze voor het goede valt soms niet mee.

Niet echter in het geval van het prachtige artikel van een lid dat in deze Terugblik staat. Ethici zouden daar, vermoed ik, niet veel over debatteren: direct na de Duitse bezetting ging het, zoals hij schrijft, ‘hellingafwaarts’ met Nederlandse scheepswerven, bedrijven wilden graag voor de bezetter werken.

Verder lezen “Nederlandse scheepswerven, megabunkers en Margraten – Terugblik nr 630 – oktober 2022”

Market Garden, Persgilde en Katyn – Terugblik nummer 629

Soms vinden wij het bij de redactie leuk om iemand even in het zonnetje te zetten. Deze maand doen we dat met Harry. En dat doen we met plezier want Harry is een polyscribent: al jaren levert hij een nooit onderbroken stroom aan fijne, leesbare en originele artikelen. Als U deze Terugblik doorbladert ziet U dat Harry in zijn eentje zo ongeveer een geheel blad heeft gevuld met fijne stukken.

In deze Terugblik buigt Harry zich onder andere over Operatie Market Garden.

Verder lezen “Market Garden, Persgilde en Katyn – Terugblik nummer 629”

Mijn ervaringen als gids bij de Amerikaanse Begraafplaats in Margraten

Mijn naam is Trudy Beckers, geboren te Heer. Dit was een zelfstandig dorp, later geannexeerd door Maastricht. Momenteel woon ik in Berg en Terblijt, vaak onbekend totdat men verwijst naar de finish van de Amstel Gold Race.

Mijn vrijwilligerswerk op het ‘Amerikaans Kerkhof Margraten’… hoe ben ik hier terecht gekomen?

Verder lezen “Mijn ervaringen als gids bij de Amerikaanse Begraafplaats in Margraten”

Kamp Westerbork, Woonoord Schattenberg en Werner Löwenhardt – Terugblik 628

Kamp Westerbork

De zon schijnt en als U dit leest zit U hopelijk in goede gezondheid in Uw tuin met een glas water of een kopje koffie. Ik zou U dus, zeker na de coronacrisis, niet lastig moeten vallen met moeilijke overpeinzingen maar ik doe het toch, vrees ik. Eén van de dingen die ik heb gestudeerd is Filosofie. Ik heb ontdekt dat in een periode waarin ik veel pijn had en heb, het lezen van filosofische teksten mij even weghaalde van alle ellende. Ik lees nu filosofische teksten in het Oud-Grieks en één van de dingen die mij frapperen, is dat alle Griekse filosofen een enorme angst hadden voor het toeval en de onvoorspelbaarheid van het leven. Eén van de voorrechten van het hoofdredacteurschap van dit blad is dat ik die angst steeds beter ben gaan begrijpen. Uit alle verhalen in ons blad blijkt immers dat leven en dood soms dicht bij elkaar liggen. Eén kogel die net mist, een verrader die iemand liet lopen, een kampcommandant die een gevangene aardig vond – het zijn allemaal dingen die het verschil tussen leven en dood kunnen maken.

Denkt U daar eens aan als U de fantastische verhalen van ons Lid van Verdienste  leest. Het meeste indruk maakte op mij het levensverhaal van Werner Löwenhardt, een overlevende van kamp Westerbork.

Verder lezen “Kamp Westerbork, Woonoord Schattenberg en Werner Löwenhardt – Terugblik 628”

Werkkampen ‘t Zand en Groote Keeten (vervolg), een opmerkelijk verhaal en hoe Stolpersteine leren over familiegeschiedenis

Veel auteurs hebben het idee dat wat zij schrijven, geen effecten heeft in de ‘echte’ wereld – woorden zijn woorden, denken zij, en deze woorden maken nooit de overstap naar de wereld van de dingen. Dat dit soms een absoluut onjuiste opvatting is, bewijst een lid in dit nummer van Terugblik. Vanaf 2010 wijdde hij enkele publicaties aan de kampen voor
gemengd-gehuwde Joden bij ’t Zand en Groote Keeten in Noord-Holland. Dit leidde in 2021, zo vertelt hij, tot een opmerkelijke nabestelling van een Terugblik.

Verder lezen “Werkkampen ‘t Zand en Groote Keeten (vervolg), een opmerkelijk verhaal en hoe Stolpersteine leren over familiegeschiedenis”

Charlois, Zeeland, Scheveningen, Portengen mei 1940, Giethoorn en Filmgilde – Terugblik 626

Tweede Wereldoolog Magazine

Toen ik in het ziekenhuis in Duitsland lag, werd de verhouding met de verplegers en verpleegsters zo gemoedelijk dat we moeilijke dossiers aan konden snijden. De Tweede Wereldoorlog is er daar één van natuurlijk. Ik vertelde een verpleegster dat er in het Nederlands een uitdrukking bestaat van simpelweg drie woorden: mijn fiets terug. Uit deze Terugblik blijkt dat een dergelijke uitdrukking ook over auto’s geschapen zou kunnen worden.

Verder lezen “Charlois, Zeeland, Scheveningen, Portengen mei 1940, Giethoorn en Filmgilde – Terugblik 626”

Bezuidenhout, Koos Speenhoff, Boy Edgar en naweeën van WO2 – Terugblik 625

 

Tweede Wereldoorlog vereniging

In films uit het oude Hollywood van voor de Tweede Wereldoorlog is vaak sprake van een morele transparantie: je weet direct wie er deugt en wie niet. De held van het verhaal is knap, draagt een witte hoed en vaak ook een lichte regenjas.

Dat allemaal geldt niet voor de schurk: zwarte hoed, zwarte jas en zeker ook geen baan als topmodel. Eén van de uitdagingen van het ‘echte’ leven is dat er zoveel grijs in zit: schurken verrichten soms een goede daad en helden maken vergissingen met afschuwelijke gevolgen. Deze Terugblik geeft een tragisch voorbeeld van dat laatste. Natuurlijk was het niet de intentie van de Geallieerden om een woonwijk in Den Haag te bombarderen maar het gebeurde wel in 1945.De auteur vertelt in deze Terugblik hoe hoog de rekening was die zij heeft betaald. Haar hele familie kwam om het leven. Ze schrijft: ‘Ik was de enige overlevende. Toen er een echtpaar langs ons getroffen huis liep hoorden ze een baby huilen. Ze zijn op zoek gegaan waarbij ik werd gevonden.’

Verder lezen “Bezuidenhout, Koos Speenhoff, Boy Edgar en naweeën van WO2 – Terugblik 625”

Theater en dansgilde in de Tweede Wereldoorlog, Bijltjesdag op het Grendelplein

Terugblik ’40-’45 nr. 624 – maart 2022

De Terugblik die voor U ligt bevat weer een prachtig artikel van uit de serie over de gilden in de Tweede Wereldoorlog. Zoals altijd zijn het de fraaie details die mij bijblijven. Zo was er aan het begin van de oorlog nog weinig censuur. Teksten in toneelstukken werden gewoon nog uitgesproken zonder gecontroleerd te zijn op eventuele bijbedoelingen of alternatieve interpretaties. Het gevolg was dat het publiek zinnen koppelde aan de actualiteit. Dat gold bijvoorbeeld voor een passage uit de Gijsbrecht van Aemstel:

‘mijn toeverlaat naast God, dat is de waterkant.’

Het publiek dacht natuurlijk direct aan het Verenigd Koninkrijk!

Verder lezen “Theater en dansgilde in de Tweede Wereldoorlog, Bijltjesdag op het Grendelplein”

Geleide bommen op de Moerdijkbrug, Opera Cavalleria Rustica en brandweer van de concentratiekampen

Terugblik no. 623 – Februari 2022

Eén van de mooiste aspecten van de Terugblik is, als u het mij zou vragen, dat er zulke onverwachte verhalen in staan. Ik heb zelf Geschiedenis gestudeerd met als specialisatie de Twintigste Eeuw, dus tijdens mijn studie en daarna heb ik flink wat literatuur over deze periode tot mij genomen. Toch lees ik iedere maand weer artikelen in de Terugblik over aspecten of perioden in de Tweede Wereldoorlog die mij verbazen. Deze Terugblik is daar een goed voorbeeld van. Iedereen die de nazi’s heeft bestudeerd, weet dat zij een bijzonder grote afkeer hadden van politiek ‘foute’ mensen, met daarbij op de eerste plaats natuurlijk communisten.

Verder lezen “Geleide bommen op de Moerdijkbrug, Opera Cavalleria Rustica en brandweer van de concentratiekampen”