De Franse historicus Pierre Nora werd beroemd door zijn beschrijving van de ‘lieux de memoire’ (herinneringsplekken). Dat zijn plaatsen waar het verleden ‘gestold’ is en dus nog steeds tastbaar is. Soms zetten overheden daar monumenten neer om de aandacht te vestigen op wat er op die plek is gebeurd maar soms ook zijn de gebouwen genoeg. Die gebouwen waren er toen het gebeurde, zagen het, en stimuleren nu voorbijgangers om nog eens stil te staan bij de geschiedenis. Het artikel in deze Terugblik is een prachtig voorbeeld van een stad die als het ware een grote ‘herinneringsplek’ is geworden,namelijk het Poolse Lublin.
In deze Terugblik staat een artikel dat Uw aandacht zeker verdient. De auteur is een schrijver met een sterk ontwikkelde visuele intelligentie. Dat resulteert in artikelen waarin de tekst en de beelden samen één organisch geheel vormen. Zijn beschrijving van een bezoek aan het kamp Majdanek vult een groot deel van deze Terugblik maar het artikel is dat waard.
U krijgt een cadeautje van de Documentatiegroep. Het is een boek en het heet De strepen van een Zebra. Op pagina 2 hebben we een pagina uit de Zebra afgedrukt.
De Franse filosoof Jean-Paul Sartre (1905-1980) schokte velen met zijn uitspraak dat “wij nooit vrijer zijn geweest dan onder de Duitse bezetting”. Hoezo vrij, zeiden veel Fransen – als je iets deed wat de Duitsers niet aanstond, stonden ze de volgende dag voor je deur! Dat is natuurlijk waar, maar Sartre bedoelde iets anders. Een extreme situatie als oorlog biedt, zo wilde hij duidelijk maken, ongekende mogelijkheden om zelf een keuze te maken hoe je je gaat gedragen – variërend van collaboratie tot deelname aan het verzet.
Dit nummer van Terugblik geeft een goed beeld van de verschillende keuzes die mensen hebben gemaakt.
Inhoudsopgave: Een snurkende Duitser en de strijd om Nijmegen De cartografie van het kwaad Ergens in Nederland
Voorwoord van de voorzitter (enkele fragmenten)
Zoals U weet heeft het bestuur moeten besluiten de Ledencontactdag en de Algemene Ledenvergadering te verplaatsen naar na de zomervakantie.
Houd de website van de vereniging en de Agenda in de Terugblik in de gaten voor de nieuwe data.
Als ik dit stuk schrijf is de pandemie tegen het hoogtepunt, en de toekomst nog onzeker, maar ik hoop u allen in goede gezondheid en in grote getalen op de activiteiten van de vereniging te zien na de zomervakantie.
De herdenking van 75 jaar Bevrijding verloopt dit jaar anders dan we hadden gehoopt. Iedereen wilde natuurlijk graag de straat op om nog eens duidelijk te laten zien hoe belangrijk onze vrijheid voor ons is en hoe dankbaar wij degenen zijn die hun leven hebben gegeven voor die vrijheid.
Helaas, door het coronavirus zijn alle grote manifestaties afgelast. Gelukkig staan er in deze Terugblik een aantal fijne artikelen die, ook al moet U thuis blijven, stimuleren, zo is onze hoop althans, om nog uitgebreider stil te staan bij de Oorlog en de Bevrijding. Een lid schreef voor ons twee unieke verhalen die recht doen aan twee mensen die zich, in de duistere periode van de Oorlog, inzetten voor een betere toekomst.
Robert Blauw was een soefi die in het bezette Nederland inlichtingen vergaarde over onder andere de posities van het Duitse leger. Tragisch genoeg werd hij opgepakt en gefusilleerd.
Hannah Stenfert Kroese, die als koerierster voor het verzet werkte, overleefde de Oorlog gelukkig. Maar zij was zo bescheiden dat zelfs haar eigen familieleden niet precies wisten wat ze voor het Verzet had gedaan. Toen de auteur sprak met de familie bleek dat hij meer wist van het leven van Stenfert Kroese in de oorlog dan haar eigen familie! Gelukkig krijgt zij in het artikel eindelijk de waardering en aandacht die zij verdient.
Verder vindt U in dit nummer een artikel over de verzetskrant De Wacht, die haar oorsprong had in het ketelhuis van het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam. Op de binnenomslag kunt U nog eens bekijken hoe deze in Schiedam werd gevierd. En op pagina 17 leest U een persoonlijk woord van de voorzitter.
Ook in deze periode geldt: raadpleegt u de website van de vereniging alstublieft om te zien welke activiteiten van de agenda door zullen gaan. En pas in deze moeilijke tijden vooral op Uzelf en Uw dierbaren!
Dit is de eerste Terugblik van de nieuwe redactie.
Soms lees je een artikel dat je direct raakt omdat de auteur zonder opsmuk vertelt wat hem is overkomen. In deze Terugblik ’de list van juffrouw Arie’, het stuk van een lid van inmiddels 98 jaar, waarin hij beschrijft hoe hij door een verkleedpartij kon ontkomen aan de klauwen van de Arbeitseinsatz. Het artikel is een stukje ooggetuigengeschiedenis van klasse.
Voor u ligt de Terugblik van Maart. U vindt daarin een artikel over de bevrijding van psychiatrische instelling het Groot Graffel in Warnsveld van een lid uit Canada. Als tweede het vervolg-artikel over Klein Duimpje.
Nummer 601 van de Terugblik is echt de allerlaatste editie
onder leiding van de oude redactie.
Na ruim zes jaar is het nu de beurt aan anderen om het van
ons over te nemen.
In dit nummer beginnen we met een onderzoek naar wat er met
iemands oom is gebeurd; vervolgd als Jehova’s Getuige en omgekomen bij de ramp
met de Cap Arcona.
