Battlefieldtours

Een verslag van ons lid Hans Rombouts. Gids voor History on Site.

REIMS

Wie de naam “Champagne” hoort denkt meteen aan de mousserende wijnsoort die hoort bij deze streek tussen Reims en Verdun.

Deze streek heeft in beide wereldoorlogen een grote rol gespeeld.
Op onze historische reis van 17 t/m 21 Oktober 2015 hebben wij een aantal plekken bezocht over de roerige geschiedenis van deze streek.
Op weg naar Reims bezochten we Compiègne. Ik kijk naar het terrein en haal de beelden weer voor de geest, een zichtbaar tevreden Hitler die de Fransen hun nederlaag inwrijft door hetzelfde rijtuig te gebruiken waar in 1918 de Duitsers hadden moeten tekenen voor de onvoorwaardelijke overgave na WO 1. Een “zusje” van het bewuste rijtuig staat opgesteld in een tentoonstellingsruimte en is ingericht als het “capitulatie-rijtuig” van 1940. Buiten de nodige kanonnen en een Renault tank uit de Eerste Wereldoorlog en de plek op het middenterrein waar het rijtuig destijds stond.
Aan het einde van de laan die uitkomt op het midden terrein het grote monument met de tekst “ aan de heldhaftige soldaten van Frankrijk, verdedigers van vaderland en recht. Glorieuze bevrijders van Elzas en Lotharingen”. Op de foto’s uit 1940 staat een groep Duitse officieren bij datzelfde monument, voorzien van een grote vlag met swastika. Elzas en Lotharingen werd door de Duitsers in WO 2 beschouwd als Duits en de inwoners kregen dus te maken met dienstplicht en 140.000 mannen van deze streken werden verplicht opgenomen in de Wehrmacht.

In Compiègne zelf bevindt zich het voormalige doorgangskamp Royallieu dat van Juni 1941 tot Augustus 1944 door de Duitsers gebruikt werd om in totaal 45.000 mensen te deporteren naar het oosten.
De moderne entree is wat sober en de dames achter de balie vertellen de geschiedenis van het kamp.
Je krijgt een hoofdtelefoon mee met informatie die je zelf in kunt stellen.
Op het terrein achter de entree zijn een aantal voormalige barakken met daarin foto’s en films.
De “graffity” op de muren dateren uit de tijd dat Royallieu een Franse legerbasis was.
Toevallig wordt op een muur van de barak de film vertoont over de Franse capitulatie in juni 1940.
Beelden van het rijtuig dat versleept werd door de Duitse Wehrmacht.
Het rijtuig zou daarna naar Duitsland verdwijnen waar het tentoongesteld werd als bewijs van de overwinning van Duitsland. In 1945 brandde deze uit in de buurt van Crawinkel .
Een versierde ring van Wagons-Lit ligt nu in een museum in de buurt van Arnstadt.

In Reims brengen we o.a. een bezoek aan het Capitulatie Museum, dit is gevestigd in een schoolgebouw.
De zaal waar het Duitse leger in persoon van Generaal Jodl tekende voor de capitulatie van alle troepen in West-Europa op 7 Mei 1945 is behangen met grote wandkaarten van Europa.
Jodl had daar het volledige zicht op, een stuk psychologie van Eisenhower die hem wilde doordringen van de overwiningen van de geallieerden.

In het centrum van Reims, de gedenkplaats waar eens het hoofdkwartier van de Gestapo stond.

Boven de ingang staat: Square des Victimes de la Gestapo er achter een mini-plantsoen, compleet met kleine vijver en fonteintjes.
Aan de binnenzijde van de façade , bordjes met de namen van hen die door de Duitsers gedood zijn, door de Gestapo of in gevechten als lid van het FFI (vrije Franse leger).
Ook zijn leden van de “maquis” gedeporteerd naar Dora, Neuengamme en Mauthausen, waar zij de ontberingen en zware arbeid niet hebben overleefd.
Aan de Place de la Republique zie je het grote monument ter nagedachtenis van de slachtoffers van Eerste en Tweede Wereldoorlog. In het grasveld een bloembed met de jaartallen 1939 en 1945, een vignet met het getal 70 geeft aan dat dit vorig jaar gemaakt is.

FORT DE LA POMPELLE:

Niet ver van Reims staat het Fort de la Pompelle, dat ooit deel uit maakte van de verdedigingsgordel rond Reims. Dit bolwerk werd gebouwd van 1880 tot 1883, voorzien van 6 kanonnen van 155 mm en 4 van 138 mm. Tijdens WO 1 heeft dit fort ernstig te lijden gehad van de beschietingen door het Duitse leger, echter de weerstand werd niet gebroken en het bleef in Franse handen.
Tegenwoordig is er een tentoonstellingsruimte met allerlei attributen uit WO 1.
Je ziet duidelijk dat men nog druk doende is om alles nog te verbeteren en uit te breiden.
Buiten vind je een aantal Franse en Duitse kanonnen uit die tijd.

FERME DE NAVARIN, MARNE 14-18 EN BLANC MONT.

Tussen Suippes en Sommepy-Tahure liep in de Eerste Wereldoorlog de grens tussen de Franse- en Duitse linies. Een gebied waar, onder barre omstandigheden, zwaar gevochten is met weinig terreinwinst.
In Suippes is een bezoek aan het museum Marne 14-18 de moeite waard.
Naast het museum het monument voor de vier korporaals van Souain. Deze onderofficieren werden op 17 maart 1915 gefusilleerd, als voorbeeld voor de troepen die kort daarvoor geweigerd hadden zich nodeloos te laten afslachten. In datzelfde jaar waren een reeks Franse offensieven keer op keer mislukt, de Franse militairen werden regelmatig door eigen artillerie beschoten en de beloofde vernietiging van de vijand voor hen bleef uit. Niet gek dat men niet meer bereid was om uit de loopgraven te komen. De weduwe van Korporaal Maupas, Blanche, kreeg pas in 1934 voor elkaar dat het Hof van Justitie een uitspraak deed over de terdoodveroordelingen van deze militairen.
De rechtbank gaf het advies tot rehabilitatie.

Monument de Navarin (4 km van Souain), is een groot monument annex “Ossuaire” (knekelhuis).
Dit punt werd tijdens het 2e Champagne offensief (september 1915) bereikt door de Fransen.
Rond het piramidevormige gedenkteken is het landschap niet meer gecultiveerd, duidelijk zijn de sporen zichtbaar van het toenmalige slagveld.
Het Ossuaire bevat de restanten van 10.000 militairen, wier beenderen nog lang na WO 1gevonden werden in de omgeving. Boven op het gebouw, staat een beeldengroep die drie patrouillerende soldaten voor moet stellen, met de gezichten van Generaal Gouraud, een broer van de beeldhouwer en Luitenant Quentin Roosevelt. De laatste, Amerikaans piloot en zoon van president Theodore Roosevelt, is gesneuveld in Noord-Frankrijk toen hij werd neergehaald in zijn vliegtuig.
Voor degenen die de Amerikaanse begraafplaats bij Colleville sur Mer (Normandie) hebben bezocht, Quentin is hier later herbegraven en rust nu naast zijn broer Theodore Roosevelt van de 4e Us infantery
Division.

De deelname van de Amerikanen aan de Eerste Wereldoorlog in 1917 zorgde voor een ommekeer in de strijd die uiteindelijk mede leidde tot de nederlaag van Duitsland in 1918.
Het monument ter nagedachtenis aan de gesneuvelde Amerikaanse soldaten staat op een hoogte bij Sommepy.

Een heel bijzondere site is die van Main de Massiges.
In de Eerste Wereldoorlog is er zwaar gevochten om deze stellingen.
Als je nu een bezoek brengt aan Main is het verrassend om te zien hoeveel er nog bewaard is gebleven.
Aan het begin staat een informatiebord dat het verhaal vertelt van de bloedige slagen uit die periode.
Je wandelt door de loopgraven die door een groep enthousiaste vrijwillgers opnieuw is uitgegraven en onderhouden. Het unieke is ook dat de bodemvondsten nog her en der in de loopgraven zijn blijven liggen. Een deel van het smalspoor traject is zichtbaar aanwezig.
Een echte aanrader! Bedenk wel dat de groep die het beheer heeft van de “main” eist dat je niets mee neemt. Zo hebben de volgende bezoekers ook nog iets te zien. Respecteer hun wens.

Heeft u nog plannen voor een bezoek aan dit deel van Frankrijk?

Kijkt u dan gerust eens op mijn facebook pagina. Ook in 2016 maken wij weer een aantal battlefieldtours naar interessante plekken uit WO 1 en 2.

Een vast item is de vierdaagse reis naar Normandië. Voor de D-Day geïnteresseerden willen wij een meerdaagse reis organiseren naar Zuid-Engeland.

Op de agenda staan o.a. het Southwick House, van hieruit werd operatie Overlord geleid.
In de buurt het D-Day museum met de Britse tegenhanger van het tapijt van Bayeux.

Een dag Portsmouth biedt u de mogelijkheid tot bezoek aan de Historic Dockyard.
Ook een bezoek aan het beroemde tankmuseum in Bovington hoort tot de mogelijkheden.

T.z.t. komt er meer informatie op de site: www.historyonsite.nl

Hans Rombouts Breda