22 en 23 April 2017.
Een gevarieerde reis van Operatie “Dynamo” in Duinkerke tot de herfst van 1944 met de Canadese Opmars over het Belgische Leopoldkanaal. Daartussen nog de Atlantikwall en de V-Wapens. Een bijzondere blik op de geschiedenis van WO II.
Pas de Calais is m.b.t. de rest in Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog een exceptioneel geval.
Was de rest van Frankrijk, op Vichy na, onder supervisie van Parijs, Pas de Calais viel onder Brussel. Niet bepaald een voordeel.
Dit kwam door de strategische ligging van dit gebied.
De bevolking had te maken met o.a. vorderingen van huizen en paarden.
Ook waren er extreem veel Duitse militairen gelegerd.
Vanwege dit feit waren er frequent hevige bombardementen, de bevolking heeft dan vaak ook proberen te overleven in de puinhopen.
Systematische plundering van dit gebied door Metaalnijverheid, Chemie en textielfabrieken.
Ook leverden diverse razzia’s arbeidskrachten op die gedwongen moesten werken o.a. Atlantikwall.
In 1943 duiken er veel mannen onder.
Zaterdag 22-4 :
Ons eerste reisdoel was de grote bunker bij La Coupole.
La Coupole, gelegen op 5 km van Saint-Omer Frankrijk (Nord-Pas-de-Calais), is een van de meest indrukwekkende overblijfselen van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Door de overweldigende massaliteit, de ondergrondse plaatsing van de installaties, het lijden van de dwangarbeiders die het hebben gebouwd, vormt het een symbolische plaats van de nazi-onderdrukking.
Deze immense bunker museum, in 1943-1944 gebouwd door de Organisatie Todt, moest de lanceerbasis worden van V2-raketten tegen Londen. Deze raketten die werden ontwikkeld in het ultrageheime centrum Peenemünde door het team van Von Braun, vormen met de Amerikaanse atoombom, de meest geavanceerde wapens die zijn ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. De V2 werden in de ondergrondse fabriek “Mittelwerk”, gelegen in het centrum van Duitsland, in serie gefabriceerd door de gedeporteerden van het concentratiekamp Dora.
La Coupole, zwaar gebombardeerd door de Geallieerden, werd in de zomer van 1944, na de landing in Normandië verlaten. De V2’s, die vanaf september 1944 Londen en Antwerpen troffen, werden gelanceerd vanaf mobiele bases in Nederland.
Sinds 1997 trekt deze plaats, getransformeerd in Centre d’Histoire et de Mémoire (Centrum van de Geschiedenis en van de Herinnering), meer dan 1,7 miljoen bezoekers.
Bij de entree troffen we een heel zeldzaam “vliegtuig”, de bemande V1, met dit toestel zijn in 1944 testvluchten uitgevoerd.
Binnen in de immense koepel heeft een diameter van 71 meter en de betonnen wanden zijn 5 meter dik!
In tentoonstellingsruimte uiteraard aandacht voor de v-wapens en het naoorlogse ruimtevaart programma. Daarnaast een expositie over de periode waarin de lokale bevolking aan bod komt, m.n. verzet en deportatie.
Een maquette van La Coupole laat de functie van de lanceerinstallatie zien:
Er was genoeg tijd om dit alles te zien, daarna richting Calais waar we in het centrum een grote marinebunker bezochten.
Deze voormalige Marine Kommando bunker (Widerstandsnest 13), kortweg MAKO-bunker van de Duitse Kriegsmarine bevat nu een groot oorlogsmuseum De grote bunker is in 21 zalen onderverdeeld en zo heeft elke zaal telkens z’n eigen thema, waarvan een groot deel over Calais zelf gaan. Het museum stelt een grote verscheidenheid aan objecten, uniformen en andere militaria tentoon.
Mijns inziens kon dit museum best een “face lift”gebruiken.
De kamers waren enigzins amateuristich ingericht, maar niet minder interessant.
Opvallend dat de helm van een Canadese militair, achterstevoren op een van de etalagepoppen was gezet!!
Tegenover het park waar de bunker staat het fraaie stadhuis:
Ons hotel bevond zich in het centrum van Duinkerken.
Dus de volgende ochtend (zondag 23 April ) een bezoek aan het monument voor operatie Dynamo, de evacuatie van Engelse en Franse soldaten vanaf het strand richting Engeland, Mei/Juni 1940.
Aan de rand van het bewuste strand staan allerlei informatieborden met foto’s.
Hierdoor kun je je beter voorstellen hoe deze chaotische gebeurtenis plaats heeft gevonden.
Onze tour werd vervolgd met een bezoek aan Belgie, wij bezochten de plaatsen die in de strijd van de Canadezen in deze contreien zo belangrijk geweest zijn.
In Balgerhoeke, vlak bij de Nederlandse grens (Zeeuws-Vlaanderen) staat een Sherman Tank.
Deze tank is geplaatst als monument ter nagedachtenis aan de 4de Canadese Pantserbrigade die op 15 September 1944 Eeklo bevrijd hebben.
Een paar kilometer verderop deze Baileybrug:
Op het bord bij de brug, staat : Operatie Switchback, hier staken jonge en moedige
Canadezen stormenderhand het kanaal over en vochten zich een weg naar Oosthoek.
Wij namen ook een kijkje op de Canadese Oorlogsbegraafplaats bij Adegem.
Hier liggen Canadese, Britse, Franse en Poolse militairen begraven die gesneuveld zijn bij de strijd in Belgie en Nederland, tijdens Operatie “Switchback”.
Een aantal graven draagt de datum 20 Oktober 1944.
Zij waren slachtoffer van een grote explosie bij Ijzendijke.
In Ijzendijke waren een aantal tanks van de 79ste Engelse Pantserdivisie opgesteld zoals Crabs en Crocodiles. De laatste categorie tank waren Churchill tanks voorzien van een vlammenwerper.
Achter een van deze tanks hing een “conger” een aanhanger gevuld met nitroglyceryne, een hoogst explosieve stof. De bedoeling was om, bij het zuiveren van mijnenvelden, een slang gevuld met dit goedje over het veld te schieten en deze tot ontploffing te brengen, met als resultaat een mijnenvrije zone.
Bij het vullen van de Conger explodeerde meer dan 1000 kilo nitroglycerine.
De gevolgen waren verschrikkelijk, meer dan 47 doden en 37 gewonden.
Daarnaast gingen er een aantal voertuigen verloren.
Hieronder 2 graven van de bewuste ramp:
Links Sapper W. Creech (GB) 28 jaar en rechts Lance Corporal D.P. Callagher Regina Rifle Regiment (Cdn) .
Ons laatste reisdoel, het Oorlogsmuseum in Adegem.
Dit “Canada-Poland” War Museum is een van de mooste musea op dit gebeid en is rijk aan vele originele stukken uit die periode. Vol met zeer veel diorama’s.
Een bezoek meer dan waard!! De eigenaar Gilbert van Landschoot is een echte bourgondier die bij aankomst ons het verhaal vertelde over het ontstaan van dit meer dan fraaie museum.
Voor info: http://www.canadamuseum.be/ met dank aan voornoemd museum.
History on Site Reizen.
Hans Rombouts
Voor meer informatie voor o.a. toekomstige reizen: www.historyonsite.nl
In het najaar: de Elzas en Straatsburg met een bezoek aan o.a. Fort Mutzig, KZ Natzweiler-Struthof en de Maginotinie.