Ons redactielid Peter Schaapman schreef voor zijn studie een scriptie over de redding van de Deense Joden. Hij deelt dit graag met ons: in dit nummer vindt u deel 1.
Martijn Reinders vertelt in zijn artikel “Duitse buitmunitie in Nederland” hoe Duitsers gebruik maakten van buitgemaakte wapens, de voor-, maar zeker ook de nadelen.
Het op gang komen van het particulier postverkeer naar het buitenland vanuit het bevrijde gebied onder de rivieren wordt door Adam van der Linden behandeld aan de hand van een aantal interessante poststukken.
Auteur: redactie
TERUGBLIK JULI-AUGUSTUS 2015 (551)
Op 15 augustus is het 70 jaar geleden dat Japan capituleerde, waarmee een eind kwam aan Tweede Wereldoorlog, maar daarmee was voor veel mensen nog lang niet alle leed geleden. Ook nu nog worden we regelmatig herinnerd aan de oorlog door de vondst van blindgangers. De bekende historicus dr. Hans van der Pauw, bekend van onder meer Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog en Guerrilla in Rotterdam gaat in op de blindgangers en de verschillen in historisch onderzoek door historici en projectbureaus. De foto’s waar hij zijn bijdrage mee illustreert zijn van Engelse vliegtuigen die een luchtaanval gaan uitvoeren op de havens van Rotterdam. Dezelfde vliegtuigen, als ze toeslaan, zien we terug in het aansluitende artikel van Jac. Baart. Bijzonder is ook dat Engelsen vanuit de toestellen foto’s namen en op hun beurt door de Duitsers werden gekiekt. Onlangs werd een nieuwe website gelanceerd rond de Indicatieve Kaart Militair Erfgoed www.ikme.nl, een initiatief van Stichting RAAP Jac. Baart was daarbij aanwezig. Giesbert Oskam geeft reacties op de raadfoto’s rond de bevrijding en heeft nieuwe vragen voor u in Ergens in Nederland.
TERUGBLIK JUNI 2015 (550)
Op 2 mei 2015 vond de herdenking van de Voedseldroppings in Rotterdam Terbregge plaats. In dit nummer een verslag van onze voorzitter Hans Onderwater, tevens voorzitter van het herdenkingscomité Manna/Chowhound. Veel belangstelling op die dag ook voor ons speciale Mannanummer van april, waardoor vijf nieuwe leden van de Documentatiegroep ’40-’45 konden worden ingeschreven.
Op de binnenzijde ziet u de poster van de tentoonstelling over `De Aanval’ (in mei 1940 op Rotterdam) die u tot oktober kunt bezoeken. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam stond bij de opening van die tentoonstellingvoor een Heinkel, enkele dagen later keek hij met vele anderen naar het overvliegen van de door een Spitfire geescorteerde Lancaster, die de hongerende bevolking van Nederland eind april-begin mei 1945 voedsel bracht. Eerder, op 27 maart, opende de burgemeester het tot educatief centrum omgebouwde Museum Rotterdam ’40-’45 NU.
Een tamelijk onbekend onderwerp wordt belicht in dit juninummer met een onderzoek van ons lid Geert Seffinga. Hij beschrijft hoe Duitse frontkranten in treinwagons gedrukt werden.
Rudi Dolfin laat de reacties zien die hij kreeg op zijn serie over de propagandakaarten. Diete Oudesluijs vertaalde voor dit nummer een artikel van Irmtraudt Kuss over de heropening van de tentoonstelling over het concentratiekamp en de gevangenis van Sonnenburg in het Muzeum Martyrologii in Polen. U leest hoe daar wordt omgegaan met de geschiedenis en de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog.
Jac. Baart heeft een enorme kennis over de Tweede Wereldoorlog, met name op maritiem gebied. Dit keer wijdt hij een artikel aan de restanten van de evacuatie via Duinkerken in 1940: scheepswrakken op de kust van Zuydcoote in Belgie.
TERUGBLIK MEI 2015 (549)
Na onze Special van april over operatie Manna/Chowhound nu weer een gewone Terugblik ’40-’45 met aandacht voor de Duitse inval in 1940 en de bevrijding in 1945, respectievelijk 75 en 70 jaar geleden.
Natuurlijk staat in deze uitgave de bevrijding voorop, vandaar de foto op de voorzijde. Dus staat ook de rubriek `Ergens in Nederland’ in het teken van de bevrijding: met onbekende bevrijdingsfoto’s waarvan wij hopen dat u ons er meer over kunt vertellen. Ton Goossens schreef een artikel over de verwoesting van Middelburg in mei 1940, hoe de oorzaak na al die jaren zelfs op herdenkingsmonumenten nog steeds verkeerd wordt weergegeven. Peter Schaapman werd geraakt door de term `flappers’ in een na de bevrijding verschenen weekblad voor de geallieerde troepen. Ruurd Kok weet jeugdherinneringen uit Egmond te koppelen aan zijn werk als archeoloog en de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.
APRIL 2015 (548)
Nummer 548 is een bijzondere Terugblik ’40-’45. Niet alleen een dubbeldik nummer, maar ook een resultaat van een bijzondere samenwerking met het Comité Manna-Chowhound 1945-2015. Daardoor werd het mogelijk om de oplage van deze Terugblik ’40-’45 te verdrievoudigen zodat dit niet alleen het maandblad van de Documentatiegroep ’40-’45 voor de maand april 2015 is, maar ook gebruikt kan worden tijdens de herdenking van de Voedseldroppings op 2 mei a.s. in Rotterdam-Terbregge en bij de herdenkingen van 70 jaar bevrijding.
Het is tevens het visitekaartje na de Algemene Ledenvergadering van 11 april van onze nieuwe voorzitter van de Documentatiegroep ’40-’45, Hans Onderwater. Hij schreef al diverse boeken over de Tweede Wereldoorlog, waaronder over operatie Manna.
Wij hopen met dit visitekaartje de Documentatiegroep ’40-’45 op de kaart te zetten en nieuwe leden te winnen onder geïnteresseerden in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.
In deze Terugblik ’40-’45 schetst Hans Onderwater de situatie in bezet West-Nederland, de honger en hoe de geallieerde bommenwerpers dit keer geen dood en verderf brachten, maar voedsel voor de hongerende bevolking. Ook aandacht voor operatie Faust, de voedseltransporten over de weg.
De redactie hoopt met deze terugblik op de voedseldroppings herinneringen op te roepen bij hen die het 70 jaar geleden hebben meegemaakt, maar ook dat allen die dit 70 jaar na dato in volle vrijheid kunnen lezen, zich realiseren hoe zuinig we moeten omgaan met die vrijheid. Dat wij die vrijheid te danken hebben aan geallieerde inspanningen, waarbij zij ons op het laatst van de oorlog zelfs voedsel brachten.
Daar zijn wij nu nog steeds dankbaar voor, vandaar de foto op de achterzijde “THANK YOU BOYS!”
TERUGBLIK FEBRUARI 2015 (546)
Hans Onderwater vertelt in dit nummer verder over de luchtoorlog boven Barendrecht.
De opening van het nieuwe Nationale Militaire Museum in Soesterberg heeft de aandacht getrokken, al was het alleen al om het gigantische aantal bezoekers in de eerste maanden. Hans van Lith was bij de opening en doet verslag van dit festijn.
Rudi Dolfin deelt zijn ons zijn Italiaanse propaganda-ansichtkaarten en zijn grote achtergrondkennis over dit onderwerp met ons.
Ruurd Kok laat ons meekijken naar de brug van Vroenhoven. Wist u trouwens dat hier voor de Belgen WO II is begonnen?
Op 5 januari jongstleden ontving Streekmuseum Jan Anderson in Vlaardingen een schoolklas die daar een bijzondere les en een boekje kreeg. U leest het in een kort verslag.
TERUGBLIK MAART 2015 (547)
In dit nummer wordt vanuit de Werkgroep Brandweerhistorie de geschiedenis van de gekazerneerde brandweercompagnieen naar Duits model belicht.
De foto’s lieten bij Jac. Baart een belletje rinkelen, zijn artikel over luchtaanval nummer 26 is het resultaat. Ook viel hem iets in Zierikzee op, hij deelt het met ons.
Onze Documentatiegroep ’40-’45 wordt steeds meer als kennisplatform gezien. Dit keer doet de Werkgroep Vermiste Personen Tweede Wereldoorlog een beroep op uw kennis
bij het vaststellen van de identiteit van drie vlak na de bevrijding opgegraven lijken.
TERUGBLIK JANUARI 2015 (545)
Hans Onderwater vertelt over de laatste maanden van de oorlog in Barendrecht, waarin dit rustige stadje werd opgeschrikt door een plotselinge ’drukte’ in de lucht en de daarmee samenhangende vervelende gevolgen. Hans schenkt bovendien aandacht aan hoe de hedendaagse jeugd met dit gegeven omgaat. Rene Taselaar heeft samen met Hans Bonselaar uitgezocht wat er is gebeurd na de arrestatie van Mr. Geert Willem Kleine, een verzetsstrijder uit Assen. Fred Klijndijk doet verslag van de ceremonie op 24-11-2014 bij het Keienmonument naast de Koning Willem III kazerne in Apeldoorn, ter herdenking van vijftien verzetsstrijders en een Amerikaanse piloot die daar door de bezetter zijn gefusilleerd.
DECEMBER 2014 (544)
Zeventig jaar geleden begonnen de Duitsers aan hun laatste wanhoopsoffensief in de Ardennen.
Het nog bezette deel van Nederland zuchtte onder het Duitse juk en de honger. Hongerwinter, wat verstaan we daar eigenlijk onder? Rudi Dolfin legt nit.
Hans van Lith vertelt ons over zijn jeugdherinneringen als jongen in hongerend Amsterdam. Geweldig dat wij oudere leden hebben die eigen oorlogservaringen met ons willen delen. Ons redactielid Peter Schaapman maakte enkele jaren geleden als WOII gids een stadswandeling door Amsterdam. Hij had een opmerkelijk gesprek dat een link opleverde tussen Rotterdam en Kleef in de Tweede Wereldoorlog. Hij deelt dit met ons.
Jac. Baart onderhoudt contacten met de Studiegroep Luchtoorlog (SGLO) en refereert aan het veertigjarig jubileum daarvan. In een korte terugblik licht hij toe dat Henk Kwik aan de wieg heeft gestaan van zowel de SGLO als de Documentatiegroep ’40-’45.
Volgend jaar hopen wij samen met u aandacht to schenken aan wat zeventig jaar geleden gebeurd is. Ook de Documentatiegroep ’40-’45 is bij de herdenkingen betrokken en zal hier in de Terugblik ruimschoots aandacht aan besteden.
Binnen de St. Herinnering LO-LKP wordt gewerkt aan de digitalisering van Het Grote Gebod, het gedenkboek van het verzet in LO en LKP. Dit gedenkboek werd in twee dikke banden voor het eerst gepubliceerd in 1951 en daarna driemaal herdrukt (1951, 1979, 1989). Een bescheiden voorproefje is al te vinden op www.hetgrotegebod.nl .
NOVEMBER 2014 (543)
In november 1944 vonden razzia’s plaats in een aantal grote steden en werden vele duizenden mannen weggevoerd – de vader van onze redacteur Dirk Docter was één van hen. Adam van der Linden laat enkele voorbeelden zien van brieven waarmee de weggevoerde mannen het thuisfront een teken van leven wilden geven.
Ruurd Kok laat ons weer een stukje lokale oorlogsgeschiedenis zien, hoe belangrijk het is om deze gebeurtenissen goed vast te leggen.
Vorig jaar was Henny Meijer bij de onthulling van de nieuwe Waalbrug in Nijmegen, hij plaatst dit in het historisch kader met extra aandacht voor uitgereikte hoge onderscheidingen.
René Taselaar schreef een artikel over de Gedenkplaats Haaren, welke mannen hebben daar gevangen gezeten en hoe wordt de herinnering levend gehouden? Ook geeft hij een aanvulling op een artikel uit 2013.
Onze vice-voorzitter Hans Onderwater was even in Groot-Brittannië voor Operatie Manna en doet hier verslag van.
Volgend jaar zal de bevrijding 70 jaar geleden groots gevierd worden op veel plaatsen in het land. Een aanzet werd gegeven door de onthulling van een luistersteen in Mesch Zuid-Limburg. Kees van Ginnike was daarbij en doet verslag in deze Terugblik.
Het artikel over Zwarte Zaterdagen leverde een reactie op in de vorm van een mooi affiche uit de oorlogsjaren, wij laten het u zien.