Tevens is er een
Airborne wandelroute van ongeveer 12 of 23 km. Deze wordt voor de
tweede keer gehouden en loopt van Kasteel Heeswijk via het Airborne
monument Heeswijk-Dinther naar Veghel (12 km) en terug naar Kasteel
Heeswijk (11 km), of u kunt terug vanuit Veghel met de BBA-bus op eigen
kosten. Deze route liepen de Liberators van het 501st Parachute
Infantery Regiment van het US 101st Airborne Division op 17 september
1944. Start vanaf 9.00 uur tot 12.00 uur bij Kasteel Heeswijk en
deelname is gratis.


Expositie


De
Airborne expositie Market Garden is van priveverzamelaar Hans Vervoort
uit Sint Oedenrode die voor deze gelegenheid zijn zolder verruilt voor
Kasteel Heeswijk. Hij verzamelt al decennia lang allerlei originele
voorwerpen uit de tweede wereldoorlog als hobby maar exposeerde nog
nooit in Heeswijk-Dinther. De collectie omvat talrijke illegale bladen,
uniformen, maskers, insignes, foto’s, kranten, parachutes, documenten,
radio zendapparatuur, geweren, enz. Ook poppen gekleed met uniformen en
voorwerpen worden getoond. Speciaal zullen er voorwerpen worden getoond
die overgebleven zijn van de landing in Heeswijk nabij het Kasteel.
Mooi dat deze materialen 61 jaar na dato nog bewaard zijn gebleven en
kunnen worden getoond. Bij de ouderen zal de expositie vele
herinneringen oproepen uit de tijd die zij zo nabij ondergingen.
Hopelijk zullen ook veel jongeren die deze zo tragische periode niet
hebben meegemaakt komen kijken.



Foutje in de regie


Op
17 september 1944 stegen ze op in Engeland, Amerikanen, Polen en
Engelsen om Operatie Market Garden te starten. Het doel was om een
corridor van Eindhoven naar Arnhem te maken en de bruggen over deze
lijn veilig te stellen en in handen te houden. Vandaar zou men dan
gemakkelijk v??r Kerstmis 1944 het Ruhrgebied in Duitsland kunnen
veroveren. Helaas kreeg men Arnhem niet veroverd en liep eea bij de
Operatie Market Garden net iets anders, zo ook in Heeswijk. Eigenlijk
hadden de parachutisten van het Parachute Infantery Regiment helemaal
niet bij Kasteel Heeswijk moeten worden gedropt maar bij Kasteel
Zwanenburg in Dinther. Ze hadden de opdracht om de spoorbrug over
rivier de AA te veroveren en veilig te stellen zodat vanuit Eindhoven
via Boxtel en Veghel materieel vervoerd kon worden richting Uden.
Echter doordat de piloot geen grondsignaal zag van de Pathfinders nam
hij aan dat Kasteel Heeswijk hun droppingzone was en maakte Heeswijk
ineens onderdeel uit van Operatie Market Garden. Kasteel Heeswijk was
echter in stevige handen van de Duitse bezetter en vanuit dit bolwerk
zijn de parachutisten flink beschoten met vele doden als gevolg. De
wandelroute leidt u naar het doel van de Liberators, de spoorbrug in
Veghel en vandaar naar het monument waar ook het hoofdkwartier was
gevestigd van Operatie Market Garden.



Pas 18 en op weg naar Veghel


Toen
de parachutisten merkten dat ze beschoten werden terwijl ze in onbezet
gebied zouden moeten landen zat de schrik er goed bij ze in. Liberator
John Primerano (Boston USA): “Ik was net 18 en sprong in de
veronderstelling dat het daar beneden veilig was, nou niet echt dus en
hangend aan mijn parachute die toentertijd nog onbestuurbaar waren heb
ik een paar schietgebedjes gedaan. Ik landde ook nog verkeerd en ben
bewusteloos geraakt .Tonia van de Pas heeft me gered en achter hun huis
op een stoel neergezet en warme melk gegeven om van de schrik te
bekomen. Toen de Duitsers het Kasteel uitkwamen en in mijn richting
kwamen ben ik naar Heeswijk gerend anders had ik het vast niet kunnen
navertellen .We hergroepeerden en zijn richting de spoorbrug in Veghel
gelopen die we overigens zonder schot hebben ingenomen Later die winter
heb ik meegevochten bij Bastogne het Ardennenoffensief in de België.
Gelukkig heb ik het overleefd, vele van mijn makkers hebben het helaas
niet gered en hebben hun leven voor de vrijheid gegeven .”

Liberator John Primerano is sedertdien vele malen in Heeswijk bij Tonia
van de Pas op bezoek geweest, tot haar dood (ze werd 100) een paar jaar
geleden heeft hij haar als zijn “second mother” in zijn hart
gedragen. Deze september 2005 is John weer in Heeswijk op bezoek. De
Liberators worden vaak thuis opgevangen door de Airborne Vereniging uit
Eindhoven waarvan enkele leden in deze omgeving wonen. U kunt een vrije
gift geven tijdens de expositie en wandeltocht. Die gift zal worden
besteed aan een gratis ticket voor John Primerano.



Meer informatie over andere activiteiten van TRV-Bernheze is te vinden op www.TRV-Bernheze.nl.